Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

13.03.2019

Recensie Lost Highway

door Chris Craps

Het feit dat het 22 jaar oude Lost Highway digitaal gerestaureerd werd en opnieuw in de zalen belandt, bewijst de status van de film. In vergelijking met andere klassiekers die eenzelfde eer te beurt vallen, blijft deze David Lynch-parel echter een buitenbeentje. De neonoir geeft zijn geheimen niet gemakkelijk prijs, maar zijn hypnotiserende kracht blijft nog heel lang nazinderen.

Toen Lost Highway in 1997 uitkwam, kreeg hij vreselijke kritieken van een deel van de pers. Vooral Amerikaanse critici vonden de film te donker en compleet onbegrijpelijk. Het was duidelijk dat Lynch zijn tijd ver vooruit was, want intussen zal enkel wie van slechte wil is het vernieuwende ervan negeren.

Je kunt de film op verschillende niveaus bekijken. Het eenvoudigste is dat van een film noir met een bizarre twist. We volgen Fred Madison (Bill Pullman), een saxofonist die vreemde VHS-tapes ontvangt. Het lijkt wel of iemand hem en zijn vrouw Renee (Patricia Arquette) stalkt. Mogelijk is de dader de man in black (Robert Blake), een akelige kerel die blijkbaar overal tegelijkertijd kan zijn. Wanneer Fred een gruwelijke ontdekking doet, lijkt Lynch het verhaal plots af te breken om vervolgens aan een ander te beginnen.

Als je dieper graaft, wordt het echter duidelijk dat de film zich niet in de realiteit, maar in een droomwerkelijkheid afspeelt. De film vertelt één enkel lineair verhaal, maar wel eentje met een circulaire structuur. Het einde is het begin en het begin is het einde. 22 jaar geleden werden de vele clues die Lynch in zijn film stak amper opgemerkt, maar anno 2019 hebben we veel meer ervaring met dit soort complexe cinema.

De voornaamste aanwijzing zit in de referenties naar The Wizard of Oz, waar Lynch ook al naar knipoogde in Wild at Heart en andermaal zou doen in Mulholland Drive. Voor de meeste Amerikanen is die sprookjesmusical immers dé ultieme droomfilm. Een tweede aanwijzing heeft Lynch zelf ooit prijsgegeven: zijn fascinatie voor de O. J. Simpson-zaak. Beeld je in dat Simpson twee persoonlijkheden had en je komt aardig in de buurt van wat Fred Madison meemaakt.

Uiteraard verklaart dit alles geenszins de cinematografische kracht van de film. Die zit hem in de unieke combinatie van de groezelige beelden en de sfeervolle muziek (David Bowie, Rammstein, Nine Inch Nails). Als er iets is waarin Lynch zijn gelijke niet kent, dan is het wel in het scheppen van het perfecte huwelijk tussen sound and vision.

Conclusie: rep je stante pede naar de cinema, want dit is de perfecte kans om een mijlpaal van het kaliber van Citizen Kane en A Bout de Souffle (opnieuw) te zien waar je hem hoort te zien!

>>Klap

Via het bizarre noir-verhaal van een jaloerse saxofonist (Bill Pullman) en zijn al dan niet overspelige vrouw (Patricia Arquette) exploreert David Lynch de inventiviteit van ons brein om de realiteit te verdringen. Te bekijken als Detour van Ulmer, maar dan verfilmd als de droom van een junkie.

Regie David Lynch
Cast Bill Pullman, Patricia Arquette, Balthazar Getty
Speelduur 2u14
Vanaf 13 maart in de bioscoop