Film Fest Gent trekt voor zijn 48e editie (12-23 oktober 2021) opnieuw de kaart van een bruisende en gezellige ontmoetingsplaats voor al wie film en filmcultuur wil beleven.

Internationale gasten tekenen uitbundig present, onder wie de regisseurs Leos Carax, Ari Folman, Miguel Gomes, Radu Jude, Jacques Audiard, Panah Panahi, Avi Mograbi en actrices Ludivine Sagnier en Renate Reinsve, die in Cannes de award voor Beste Actrice won met The Worst Person in the World.

Vorig jaar moest de 47e editie zich ontplooien als een hybride, ingehouden festivaleditie in het teken van solidariteit met festivalcollega’s en bioscopen, maar dit jaar gaat Film Fest Gent weer voluit voor de ontmoeting.

De 48e editie van Film Fest Gent presenteert een staal van de betere, gedreven en haast onmisbare film. Het zal er meer dan eens hard aan toe gaan want geselecteerde cineasten spelen dit jaar opvallend vaak in op het geweld in onze maatschappij en stellen zich daar pittige vragen bij. Dat levert vernieuwende inzichten op. Boosheid kan ten goede keren.

Filmmateriaal is er ten overvloede. Programmadirecteur Wim De Witte en zijn team selecteerden 118 langspeelfilms en 31 kortfilms uit een aanbod van bijna 1100 filmtitels onderverdeeld in meer dan 900 screeners en een honderdvijftigtal fysiek of digitaal geziene festivalfilms uit Berlijn, Cannes, Karlovy Vary, Locarno, Toronto,
Telluride en andere.

De Witte is er bijzonder trots op dat er nog nooit zoveel recente films het programma haalden als dit jaar. Vooral het pas afgelopen festival van Venetië blijkt met onder meer Captain Volkonogov Escaped van Aleksey Chupov en Natasha Merkulova, The Last Duel van Ridley Scott, The Card Counter van Paul Schrader, Madres
paralelas van Pedro Almodóvar en The Lost Daughter van Maggie Gyllenhaal een sterke leverancier.

Om nog maar te zwijgen van de Venetiaanse Spencer van Pablo Larraín, de film over Diana, Princess of Wales, die meedingt in de competitie naar de Grand Prix 2021.

Geheugen en herinnering

De selectie van de competitiefilms oogt fraai en valt op door haar diversiteit. Met haar originele doordringende kijk op wat er allemaal op een speelplaats kan gebeuren, opent Laura Wandel met haar debuut Un monde de debatten.

Geweldenaar Gaspar Noé vernieuwt zichzelf en ruilt in Vortex seks, geweld en andere stroboscopische effecten in voor een verhaal over oud worden, over dementie en over de dood.

Naast het al vermelde geweld is geheugen en herinnering ook een terugkerend thema in enkele festivalfilms. Apichatpong Weerasethakul zet met zijn Memoria dat thema al in de titel van zijn jongste film, waarin Tilda Swinton – gefascineerd door knallen die alleen zij kan horen – op reis gaat en terechtkomt in een Colombiaanse opgravingssite. De Thaise regisseur staat bekend om zijn bedwelmende statische stijl die zowel voor- als tegenstanders heeft. Film Fest Gent als ontmoetingsplaats van uitersten.

Verhuizen wordt nooit meer hetzelfde als je Das Mädchen und die Spinne zag: het Zwitserse regisseursduo Ramon en Silvan Zürcher haalt in de kleine appartementen van de hoofdpersonages wonderen uit met de camera.

Als je van intelligente sprookjes houdt en niet te beroerd bent om straathonden te zien supporteren voor hun favoriete voetbalploeg, dan is What Do We See When We Look at the Sky? van Georgiër Alexandre Koberidze jouw film. Het liefdesverhaal van de protagonisten Lisa en Giorgi is het origineelste dat op het festival te zien is.

Ook de liefdesverhouding in The Worst Person in the World van Joachim Trier raakt. En ondanks donkere en harde periodes gaat er, dankzij hoofdactrice Renate Reinsve, toch een frisse levensvreugde van uit.

Horror en geweld zijn minder prominent dan gewoonlijk aanwezig in Inexorable van de Belgische regisseur Fabrice du Welz terwijl ze dat wel zijn in de bloederige maar visueel adembenemende Captain Volkonogov Escaped. Deze Russische film sluit naadloos aan bij het hart van het geweldthema dat opduikt doorheen het programma, dat resulteerde in een luik Why We Fight.

Why We Fight

Programmadirecteur Wim De Witte herinnert zich de eerste heftige confrontatie met het filmgeweld uit het programma van dit jaar bij het visioneren van Animals van Nabil Ben Yadir, geïnspireerd op de in 2014 gepleegde homofobe moord in Luik. De daders filmden zelfs hun beestachtige misdaad. De regisseur wil met zijn rauwe film graag het gesprek met jongeren aangaan, ook met die uit de zogenaamde kansarme wijken. Uit de confrontatie met de gruwel kan misschien toch iets positiefs voortkomen.

Kort daarop stelden Alain Platel en Mirjam Devriendt hun Why we Fight? voor, een film over agressie gebaseerd op Platels dansvoorstelling Nicht Schlafen. De dansscènes werden aangevuld door interventies van dansers, filosofen en andere auteurs. Op de vraag waarom we onze woede of boosheid in iets negatiefs omzetten, komt niet direct een eenduidig antwoord.

Dan kwam er de visie van Cool Abdoul, gebaseerd op het leven van de Gentse bokslegende Ismaïl ‘Cool’ Abdoul, die na het winnen van de Europese titel gearresteerd werd en een gevangenisstraf opliep van vijf jaar.

Ismaïl Abdoul staat vandaag in contact met vzw Touché, die de samenleving wil inspireren om constructief met agressie om te gaan. Hij betreurt het naar eigen zeggen dat hij tijdens het uitzitten van zijn straf niet in contact was gekomen met Touché en werkt er nu mee samen.

Goed doel: Touché

Zoals elk jaar steunt Film Fest Gent een goed doel. Dat is dit jaar dan ook de vzw Touché, die aanvankelijk gevangenen als doelpubliek had maar zich inmiddels richt op de hele maatschappij.

“Toen ik de podcast Zwijgen is geen optie beluisterde van Touché-bezielster Marjan Gryson vielen alle puzzelstukjes in elkaar,” zegt De Witte. “Met oplossingsgerichte begeleiding, vorming, workshops, bokssessies, verstillingsactiviteiten en campagnes gaat Touché aan de slag met mensen om hun kwaadheid om te zetten in positieve kracht. “Ze denken ‘out of the boks’ en benutten de brandstof van kwaadheid om dingen gedaan, veranderd en verbeterd te krijgen.”

Praktisch kunnen mensen bij aankoop van een online ticket ervoor kiezen om iets extra te betalen. Het ingezamelde geld gaat naar de vzw Touché.

Boosheid ombuigen

Zonder veel moeite kan je La Civil, de door Teodora Ana Mihai gedraaide openingsfilm, onderbrengen in de reeks films waarin getoond wordt hoe boosheid kan omgebogen worden in positieve actie. Wat het hoofdpersonage Cielo overkomt, is niet mis en is bovendien op waargebeurde feiten gebaseerd.

Cielo’s dochter wordt in het noorden van Mexico ontvoerd en haar moeder blijft niet bij de pakken zitten. Ze is razend maar gaat te keer tegen de autoriteiten, tart de ontvoerders door toch het leger in te schakelen om te helpen bij haar zoektocht, en neemt zelf het recht in handen. In de film overleeft Cielo, in werkelijkheid werd ze op een Moederdag neergeschoten.

Slotfilm: The French Dispatch

Film Fest Gent zal afsluiten met het fantasierijke The French Dispatch, de eerste live-action-film van Wes Anderson in zeven jaar. De film is opgevat als een vijfdelig ’tijdschrift’ waarbij een sterrencast, waaronder Léa Seydoux, Jeffrey Wright, Mathieu Amalric, Timothée Chalamet, Willem Dafoe en Christoph Waltz, gestalte geeft aan een reeks merkwaardige personages. Aangevuld met de typische beeldtaal van Wes Anderson zorgt The French Dispatch voor de geknipte afsluiter van het festival.

De Klas van Herr Bachman

De positiviteitsratio van de festivalfilms wordt, in een heel andere context dan La Civil, nog opgekrikt door de Duitse documentaire Herr Bachmann und seine Klasse. Documentarist Maria Speth plaatste haar camera te midden van Herr Bachmanns klaslokaal in de buurt van Berlijn.

Regeltjes en strikt te volgen handboeken jagen hem de kast op. Hij kiest ervoor om zijn leerlingen centraal te stellen. Niet op een clichématige manier maar vertrekkend vanuit ieders vaak gekwetste persoonlijkheid. Zijn klas bestaat hoofdzakelijk uit kinderen van immigranten. Wat Bachmann met zijn aanpak bereikt, slaat je af en toe met verstomming en levert ontroerende momenten op. Een must voor iedereen die in het onderwijs staat.

Focus op Griekenland, de bakermat van het drama

Met de focus op Griekse cinema keert Film Fest Gent terug naar de bakermat van het drama en hoopt De Witte op een ‘catharsismoment na de uitputtende strijd tegen het coronavirus’.

Dankzij Lanthimos-scenarist Efthymis Filippou, die op het campagnebeeld van de 48e editie prijkt, brengt Film Fest Gent de zogenaamde Griekse ‘weird wave cinema’ in herinnering. Die begon met Dogtooth (2009) van Yorgos Lanthimos en leverde pareltjes op als The Lobster (2015) en The Killing of the Sacred Deer (2017).

Hoe levend die golf anno 2021 is, kan je vaststellen aan de hand van zes Griekse arthousefilms die niet echt een raakvlak met elkaar hebben. Ballad For a Pierced Heart van Yannis Economides is een soort Griekse Tarantino-film, Digger van Georgis Grigorakis is een generatiedrama waarin de zoon naar huis terugkeert als zijn moeder gestorven is.

Entwined van Minos Nikolakakis gaat over een vrouw in een bos die eeuwig jong blijft omdat ze haar energie uit mannen haalt. Er zijn linken met de Griekse mythologie. Janis Rafa voert in Kala Azar een koppel op dat lijken van dieren verzamelt en Alexander Voulgaris toont in Winona vier meisjes,  in de namiddag op een broeierig strand. Maar wie is Winona?

Jacqueline Lentzou stelt ten slotte haar eerste langspeelfilm voor. In haar Moon, 66 Questions keert het hoofdpersonage Artemis terug naar haar vader in Athene. Zij komt van hem een geheim te weten en kan zo van hem meer dan ooit gaan houden.

Retrospectieve kortfilms Jacqueline Lentzou

Jacqueline Lentzou raakte bekend als kortfilmer en Gent slaat met haar een dubbelslag: ze presenteert haar films én ze zetelt in de kortfilmjury waarvan ook regisseur Pedro Peralta en Meltse Van Coillie deel uitmaken.

Kortfilmprogrammator Michiel Philippaerts stelt haar voor: “Haar verfrissend eigen filmtaal kan omschreven worden als intiem of dromerig, maar het is vooral de bijzondere gevoeligheid waarmee ze haar personages in beeld brengt die opvalt en haar tot een van meest markante namen op ons programma maakt.”

“Los daarvan denk ik dat Lentzou een van dé namen is om vandaag in de gaten te houden,” vervolgt hij. “Ze heeft al bijzonder originele kortfilms gemaakt en haar eerste langspeler is minstens even fris. Als ze zo bezig blijft, zien we haar een van de komende jaren zeker opduiken in de hoofdcompetitie van Berlijn of Cannes.”

Voor de derde keer op rij is er een competitie voor International Shorts en de studentenkortfilms zijn zoals jaarlijks van de partij. In de drie reeksen internationale kortfilm is er telkens weer een Belgische kortfilm.

De meest opvallende daarbij is My Uncle Tudor van Olga Lucovnicova die eerder dit jaar de Gouden Beer won als beste kortfilm op de Berlinale. Olga Lucovnicova krijgt Magali Coremans met Traverser en Anthony Schatteman met L’homme inconnu naast zich.

Over de Belgische kortfilmcompetitie klinkt Philippaerts enthousiast: “We zagen dit jaar bijzonder veel knappe films, wat het samenstellen van het programma niet echt makkelijk maakte.”

“Uiteindelijk valt het erg op dat de geselecteerde films niet voor de makkelijk bewandelbare paden hebben gekozen,” vervolgt hij. “Het zijn stuk voor stuk cineasten die niet terugdeinzen voor vormelijke experimenten, die maturiteit uitstralen vanwege de manier waarop ze bepaalde thema’s aansnijden – zonder ooit aan speelsheid in te boeten. Kortom, cineasten waar we nog wat van zullen horen – ook na de wereldpremière van hun film op Film Fest Gent.”

Voorname plaats voor documentaire

Met 23 documentaires neemt dat genre een voorname plaats in op de 48e festivaleditie. Volkomen terecht want het belang van het genre neemt nog altijd toe. Dat onderstreept Film Fest Gent door net als vorig jaar een documentaire in de competitie op te nemen.

Faya Dayi van Jessica Beshir staat daar echter niet wegens het genre maar omdat de film daar kwalitatief thuishoort. Jessica Beshir situeert haar film in de Oost-Ethiopische stad Harar en omgeving.

Daar wordt het lucratieve gewas khat gekweekt dat Sufi-moslims helpt om spirituele ervaring op te doen maar anderzijds ook een verslavend middel is waarmee miljoenen Ethiopiërs hun dagelijkse zorgen proberen te vergeten. Een mengsel van het religieuze en het profane. Wat heb je meer nodig om een film mythische dimensies te geven?

Tags om keuzes te maken

Film Fest Gent brengt haar geselecteerde films onder in secties, maar geeft daarnaast ook één of meerdere tags mee aan de films. Tags geven de film een label mee waardoor je de film iets beter kan plaatsen, zowel vormelijk als thematisch. Tags trekken zich niets aan van secties.

Documentaires over Paolo Conte, de Beatles, Luis Buñuel vind je bijvoorbeeld zowel terug bij ‘Docs’ (tag) als bij ‘Artists on Film’ (sectie) of ‘Sound and Vision’ (sectie).

Vorig jaar werden in aparte secties de Masters nog uitgespeeld tegen de New Voices. Vanaf nu krijgen ze tags die als leidraad kunnen helpen bij het kiezen van de films.

Voorbeelden van films met de tag ‘Masters’: Annette van Leos Carax, Bad Luck Banging or Loony Porn van Radu Jude (Gouden Beer Berlinale 2021), Benediction, de rechtstreeks uit Toronto komende nieuwe film van Terence Davies, Cliff Walkers van Zhang Yimou, Cow van Andrea Arnold, de mediafilms France van Bruno Dumont en The French Dispatch van Wes Anderson.

De New Voices-tag gaat onder meer naar Ballad of a White Cow van Maryam Moghadam & Behtash Sanaeeha, Lamb van Valdimar Jóhannsson, Four Seasons in a Day van Annabel Verbeke, La Civil van Teodora Ana Mihai, La Ruche van Christophe Hermans en Wet Sand van Elene Naveriani.

Classics, met unieke Theo Angelopoulos-retrospectieve

Van een cinefiel wordt gezegd dat hij zijn klassiekers kent. En wie kent die beter dan Patrick Duynslaegher? Daarom cureert de voormalig artistiek directeur van Film Fest Gent nog jaarlijks een reeks Classics voor Film Fest Gent.

Dit jaar slaagde hij erin om een unieke retrospectieve samen te stellen van de Griekse filmauteur Theo Angelopoulos. Voor het eerst in Vlaanderen worden alle speelfilms van Angelopoulos samengebracht. Zij dragen allemaal een historisch geïnspireerde stempel.

Duynslaegher over Theo Angelopoulos: “Hij stond bekend als een stilist pur sang. Met zijn adembenemende plan-séquences en de vele scènes in de regen, sneeuw of mist, is de filmografie van Angelopoulos een ware lust voor het oog. Door het verweven van heden en verleden bracht hij de complexe en conflictueuze geschiedenis van zijn land onder de loep.”

Bij de retrospectieve hoort een handige minibrochure met een appreciatie van de cineast Angelopoulos en met een tijdlijn waarin Duynslaegher Angelopoulos’ films in hun historische context plaatst. Een informatief kleinood dat deze festivaleditie moeiteloos zal overleven.

Kidsproof

Film Fest Gent begon vorig jaar met het uitgeven van informatieve, geïllustreerde mini-pockets waarin een bepaalde selectie uit het programma wordt gebundeld en voorgesteld. Dit jaar wordt het initiatief uitgebreid met boekjes over de Explore Zone (voor jonge filmliefhebbers), het Plus-parcours (voor de iets oudere filmliefhebber), Classics en de Industry Days (voor een professioneel film- en filmmuziekpubliek).

Het Kidsproof-boekje met de kinder- en de jeugdfilms werd net als vorig jaar samengesteld in samenwerking met jeugdfilmorganisatie JEF en bevat een leuk interactief deel.

De 10+-kids krijgen dit jaar overigens stevige maar behapbare filmkost opgediend. Er is niet alleen de autobiografische Hitler heeft mijn roze konijn gestolen van Caroline Link maar ook een hedendaagse kijk op het leven van Anne Frank.

Animatiefilmer Ari Folman wekt in Where is Anne Frank Kitty tot leven, het denkbeeldige vriendinnetje, aan wie Anne Frank zich schrijvend richtte. Kitty gaat op zoek naar de sporen die Anne Frank in Amsterdam achterliet.

Minder zware kost is er voor de peuters en de kleuters en voor het eerst krijgen grootouders speciaal de kans om met hun kleinkinderen naar de film komen. De keuze viel op Mijn moeder is een gorilla van Linda Hämback. De voorstelling is een onderdeel van het Plus Parcours en dus is ook Roel Van Bambost van de partij.

Op de Kidsproof Familiedag (17 oktober) is er in de Fantasiazaal van Kinepolis een audiovisueel filmlab waarbij kinderen onder meer kunnen kennismaken met virtual reality en een stop-motionfilmpje kunnen maken met de figuren uit de Anne Frank-film.

Gender en diversiteit

Als er één festivalfilm de genderproblematiek aankaart en scherpstelt, dan is dat zonder twijfel The Conductor van Bernadette Wegenstein. De dirigent waarover ze het heeft, heet Marin Alsop.

Toen ze negen was, woonde Marin in New York een concert bij gedirigeerd door Leonard Bernstein. “Dat wil ik worden: dirigent,” zei ze tegen zichzelf. Alsop is uitgegroeid tot een topdirigent die meermaals het Belgische Nationaal Orkest leidde tijdens de finale van de Koningin Elisabethwedstrijd.

Wegenstein beschrijft de weg die Alsop aflegde niet alleen vooraleer ze de top bereikte maar ook vooraleer ze aan een opleiding kon beginnen. Aan de prestigieuze Juilliard School in New York diende ze viermaal te solliciteren. Benoemingen werden afgewezen omdat ze een vrouw was. De desbetreffende documenten worden in de film getoond.

Toch sloeg Marin Alsop het glazen plafond aan diggelen. Een van haar leerlingen, Alexandra Arrieche, leidt nu het Antwerp Philharmonic Orchestra tijdens de concertreeks Night of the Proms. The Conductor is een heerlijke opbeurende film. En nog een die boosheid omzet in filmplezier.

In de aanpak van gender en diversiteit wil Film Fest Gent verder gaan dan alleen maar de vaststelling dat er een probleem is. “We willen oplossingsgericht denken,” zegt De Witte.

Daarom komt er op 18 oktober na de voorstelling van het boek Mooi zijn en zwijgen. De machtige vrouwen van de Amerikaanse stille film van Anke Brouwers nog een panelgesprek over diversiteit in de casting.

Films als Animals, Cool Abdoul, Dealer en de in het kader van Serial Madness vertoonde tv-serie Grond – waarvan de eerste twee delen geregisseerd werden door Adil el Arbi en Billal Fallah – geven daar aanleiding toe. Voor dat thema werkt Film Fest Gent samen met WANDA Collective, WIFTM, Represent en het VAF.

Daily Film Fest Gent Talkies (talkshow)

De FFG Talkies in het Film Fest Café – de maandelijkse talkshow van Film Fest Gent die tijdens het festival dagelijks wordt – hebben het onder meer over de rol van de filmkritiek (er komen twee nieuwe filmmagazines op de markt – Humbug en Fantômas), de situatie van de kortfilm, en Gentse filmaffiches in het kader van het boek
én expo Gent Filmstad: Cinema’s en filmaffiches, 1938 – 1961.

Avi Mograbi, Miguel Gomes, Radu Jude en Fabrice Du Welz zullen een uitgebreide Director’s Talk houden. Leos Carax en Ari Folman zullen na hun respectievelijke filmvoorstellingen aanwezig zijn voor een Q&A met het publiek.

FFG en Kunstencentrum Voo?uit

Voor de vierde keer slaan Film Fest Gent en Kunstencentrum Voo?uit de handen in elkaar om onder de naam VIDEODROOM livemuziek en film samen te brengen. Blikvanger dit jaar is de update door Condor Gruppe van François de Roubaixs mysterieuze score voor Daughters of Darkness, Harry Kümels cultvampierenfilm uit 1971.

Ook kan je Visions in Meditation van Stan Brakhage (her)ontdekken met dank aan Steve Gunn. Het performance-parcours GHOST keert eveneens terug. Het vorige decor van The Shining maakt nu plaats voor dat van Mad Max.

Omdat het Gentse Courtisane festival voor de tweede maal op rij niet kan doorgaan treedt Film Fest Gent ook dit jaar op als gastheer voor de collega’s. Courtisane vindt parallel plaats met Film Fest Gent.

Als film en muziek in elkaar klikken

Film Fest Gent heeft traditiegetrouw een heel grote focus op muziek in de film, en dat is dit jaar niet anders, integendeel. “Het filmfestival en het muzikale luik ervan klikten zelden zo goed in elkaar als dit jaar,” zegt De Witte. “Dat is natuurlijk te danken aan de Griekse festivalfocus.”

Eleni Karaindrou, de vaste componiste van Theo Angelopoulos, zal een World Soundtrack Lifetime Achievement Award in ontvangst nemen in Gent. In het filmmuziekconcert Great Greek Composers zal haar symfonisch gebrachte muziek worden aangevuld met werk van de onlangs overleden Mikis Theodorakis en met scores van Evanthia Reboutsika die in 2006 de Discovery of the Year Award won.

De muziek van deze drie en andere Great Greek Composers wordt op 22 oktober in de Gentse Opera uitgevoerd door Brussels Philharmonic onder leiding van Dirk Brossé, muziekdirecteur van FFG.

Brussels Philharmonic en Brossé tekenen ‘s anderendaags in de Opera opnieuw present voor de uitreiking van de prestigieuze World Soundtrack Awards. Daar is de Duitse gerenommeerde en innovatieve componist Max Richter de eregast.

Naar aanleiding van de 21e uitreiking van de World Soundtrack Awards kregen drie albums van eerdere gasten en bekroonden een update. Gabriel Yared: Music for film werd zelfs een dubbelalbum.

De albums van Shigeru Umebayashi en van Mychael Danna werden aangevuld met recent werk. Brossé hanteerde telkens weer het dirigeerstokje.

Voorafgaand aan beide concerten – tijdens de vierdaagse WSA Industry Days – zijn opnieuw heel wat events gepland zoals een filmmuziekseminarie met Nathalie Holt, ontmoetingen, workshops en Composer Talks met Austin Wintory, Daniel Pemberton, Nainita Desai en Max Richter. De Industry Days zullen bovendien ook voor het eerst extra aandacht schenken aan gamemuziek.

Tot slot willen Film Fest Gent en het festival van Aubagne met het Third Character-matchmaking project een voortrekkersrol spelen in het samenbrengen van componisten en regisseurs. Hoe moeten zij met elkaar omgaan? Wanneer moeten ze contact met elkaar opnemen, hoe en wanneer beginnen ze het best met componeren? Wat kunnen ze van elkaar verwachten? Gent wil zijn rol als ontmoetingsplaats ten volle spelen.

Meer info vind je hier.