Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

10.01.2016

Western-waanzin: Red River

door Jimmy Van der Velde

Je kan deze maand in de zalen terecht voor twee eigenzinnige westerns: The Hateful Eight en The Revenant. Tijd dus voor de eigenzinnige Vertigo-redactieleden om hun Stetson af te stoffen, in het zadel te kruipen en hun favoriete genregenoten te delen!

Webredacteur Jimmy Van der Velde kiest voor de klassieker Red River (1948) van Howard Hawks.

I never knew the big son of a bitch could act.”

Dat was de niet onbegrijpelijke reactie van regisseur John Ford nadat hij John Wayne aan het werk had gezien in Howard Hawks’ epische western Red River. Een groot acteertalent was het Hollywoodicoon dan ook nooit. Hij vulde het witte doek voornamelijk met zijn intimiderende macho-présence. Gelukkig kreeg hij soms een rol in de schoot geworpen die perfect bij hem paste. Thomas Dunson in Red River, een tirannieke veedrijver die tienduizend koeien en paarden langs een gevaarlijk pad wil voeren, was er zo één en is mogelijk de beste rol die de westernlegende ooit heeft vertolkt.

Hawks maakt in de film handig gebruik van Waynes macho-imago om een figuur te creëren die het slachtoffer wordt van zijn koppigheid, obsessief gedrag en alfamannetjes-instelling. Hoe hard Dunson zich ook probeert vast te klampen aan zijn onbuigzame persoonlijkheid, toch zie je stukje bij beetje zijn machtspositie in de film afbrokkelen. Wayne voelt het personage perfect aan en verbaast 68 jaar na datum nog steeds met een acteerprestatie die zowel ruig, gevoelig als zielig ervaart. Alsof een onverwoestbaar monument plots barsten vertoont.

Daartegenover staat method-acteur Montgomery Clift in zijn eerste rol. Als adoptiezoon van Dunson zorgt hij voor een intrigerend contrast met Wayne. Zowel op als naast de set symboliseerde hij een nieuwe aanstormende generatie die voor een frisse wind zorgde in Hollywood. De vrijdenkende Clift en oerconservatieve Wayne konden elkaar niet uitstaan tijdens de opnames en  in de film zorgt de jonge knaap voor een hoognodige machtswissel door te rebelleren tegen de hardvochtige Thomas.

Het spel van de twee heren is zonder twijfel het memorabelste ingrediënt van deze onvergetelijke prent. Toch heeft Red River nog vele andere dingen in huis: een opwindende, folkloristische soundtrack van Dimitri Tiomkin, de weidse landschapsbeelden van cameraman Russell Harlan en natuurlijk de onnavolgbare mythevorming van Hawks, die met deze topper zijn eerste western inblikte. Red River herbekijken is alsof je getuige bent van een heldhaftig relaas uit een lang vergeten tijd, een dat je het opspattende water, de droge gronden, zweterige mannen en grazende beesten haast doet voelen en ruiken.

Het is dan ook spijtig dat de film op een sisser afloopt. Het perfecte slot had van deze film een nog groter meesterwerk kunnen maken. Gelukkig is de weg naar de eindbestemming zo meeslepend en uitputtend, dat je die kemel maar al te graag met de mantel der liefde bedekt.

Klik hier voor de favoriete western van Ruben Nollet.
Klik hier voor de favoriete western van Ewoud Ceulemans.
Klik hier voor de favoriete western van Chris Craps.
Klik hier voor de favoriete western van Ben Van Alboom.

@TheJimeister