Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

30.01.2024

The Zone of Interest: Jonathan Glazer verplettert met Kubrickiaanse Holocaustfilm (recensie)

door Chris Craps

Op het Filmfestival van Cannes vorig jaar werd The Zone of Interest van Jonathan Glazer (Sexy Beast, Birth) getipt voor de Gouden Palm. Hij kwam zeer dichtbij, maar de hoofdprijs ging uiteindelijk naar Anatomie d’une chutel en de Britse cineast moest zich tevredenstellen met de Grand Prix. Dit is echter net zoals Justine Triets psychodrama straffe arthousecinema en een absolute must.

In non-fictie moet je de gruwel van een genocide of de Holocaust rechtstreeks tonen om mensen bewust te maken. In fictie kun je de horror maar beter beperken of helemaal niet laten zien. In de serie Holocaust deden de makers dat wel, alleen flink afgevijld. Zoiets zou in dit tijdperk van extreem realisme niet meer kunnen. Zelfs een nobel melodrama als Schindler’s List voelt daardoor ondertussen wat gedateerd aan. De Hongaarse regisseur László Nemes had dat goed begrepen met zijn Son of Saul en hetzelfde geldt voor Glazer met zijn The Zone of Interest.

Glazer, een regisseur die altijd uniek uit de hoek komt, vertrekt van het gelijknamige boek van Martin Amis zaliger, maar schrapt de belangrijkste intrige, gaat terug naar de echte figuren die aan de basis van de roman lagen en observeert hen koud en zakelijk. Veel is er dus niet van het bronmateriaal overgebleven.

De film begint met een gezin dat picknickt in een bucolische setting, maar dan blijkt dat we ons in 1942 bevinden. De familie is die van Rudolf Höss (Christian Friedel), de commandant van het vernietigingskamp van Auschwitz. Glazer toont hun dagdagelijkse leven, vooral vanuit het standpunt van Hedwig, de vrouw van Höss (Sandra Hüller). Ze is trots op haar paradijselijke tuin en haar bijnaam, de Koningin van Auschwitz. Achter de muren rond hun woonst zien we vooral schouwen, waar regelmatig rookpluimen uitkomen.

Eigenlijk gebeurt er niet veel meer: wat je ziet lijkt het banale leven van banale mensen. De klankband met in de verte geweerschoten, gebrul en gegil vertelt echter een heel ander verhaal. Soms sijpelt er iets door van achter die muur: een bontjas of een diamant die Hedwig met een glimlach in ontvangst neemt, alsof ze een goodiebag van het werk van haar man krijgt.

Conclusie: Glazer heeft de perfecte aanpak gevonden om de ware aard van de Holocaust bloot te leggen. Verpletterend!

>>Klap

Birth-regisseur Jonathan Glazer bestudeert de banaliteit van het kwaad via een schets van het leven in de woning van de kampcommandant van Auschwitz. Een Kubrickiaanse arthousefilm die de Holocaust benadert zoals Son of Saul: zonder de gruwel rechtstreeks te tonen.

Regie Jonathan Glazer
Cast Sandra Hüller, Christian Friedel, Ralph Herforth
Speelduur 1u45
Vanaf 31 januari in de bioscoop