In veel Hollywoodfilms wordt oeverloos geëmmerd over de heilzaamheid van bloedbanden. Maar zijn genen echt zo belangrijk om van een familie te spreken?  Hirokazu Kore-eda vindt van niet. In Shoplifters toont hij dat je als kind beter af bent met een onorthodoxe maar liefdevolle pleegvader dan met een afwezige of zelfs mishandelende biologische ouder. Het lijkt een evidentie waar je niet bepaald warm of koud van wordt, maar de Japanse meester laat ze je tot in je botten voelen. Hij kreeg er dan ook terecht de Gouden Palm voor.

De veertigjarige kruimeldief Osamu is de vaderfiguur binnen een artificiële familie, een Japanse Fagin met het hart op de juiste plaats. Hij en zijn vriendin Nobuyo vonden onderdak in het krot van een oude vrouw, haalden een jonge stripper in huis en adopteerden een jongetje dat ze op de achterbank van een auto vonden. Wanneer Osamu een overduidelijk mishandeld meisje op straat vindt, besluit hij dat er plaats is voor nog eentje meer binnen het gezin.

Kore-eda toont met een bijna documentaire precisie hoe deze groep tracht te overleven in een door de recessie getroffen Japan.  Ze leven van dag tot dag en staan niet stil bij wat de gevolgen van hun klein misdaden – fraude, winkeldiefstal, oplichting… – kunnen zijn. Als toeschouwer geef je hen echter alle krediet, vooral wanneer de ouderen zich liefdevol over de jongeren ontfermen.

Kore-eda streeft altijd naar een mooi evenwicht. Net zoals in Everybody Knows (2004) bereikt hij hier bijna de perfectie. Het maatschappijkritische en politieke krijgen nooit voorrang op het verhaal, waardoor Shoplifters nooit in de richting van een message movie afdrijft. En de cineast houdt het drama zo strak aan de leiband dat er op geen enkel moment vals klinkend melodrama te bespeuren valt.

Het grote wonder van Shoplifters is zijn impact. In Japan is de film zo populair dat de volgelingen van premier Abe de film afdoen als ‘misdaad stimulerende propaganda’. Het moet gewoon heerlijk zijn als publiek en pers je arthousefilm zo omarmen dat de politiek ronduit bang wordt van wat je vertelt. In België kunnen we daar voorlopig alleen maar van dromen.

>>Klap

De Japanse meester Hirokazu Kore-eda won de Gouden Palm in Cannes voor dit maatschappijkritisch drama over kleine criminelen die zich ontpoppen tot betere opvoeders dan sommige biologische ouders.  Voelt aans als een mix tussen Nobody Knows, Like Father, Like Son enOliver Twist.

Regie Hirokazu Kore-eda
Cast Lily Franky, Sakura Ando, Kirin Kiki
Speelduur2u01
Vanaf 12 december in de bioscoop