Dat Alfonso Cuarón een enorm intelligente man én een gedreven en compromisloos filmmaker is, wisten we al van zijn gelaagde futuristische roadmovie Children of Men en zijn metaforische sciencefictionspektakel Gravity. Meer dan andere cineasten weet hij ook te verrassen. Wie had kunnen voorspellen dat hij na het technische huzarenstukje dat Gravity was op de proppen zou komen met een bescheiden, lyrisch en humanistisch semi-autobiografisch pareltje? En: is zijn eerste Mexicaanse film sinds Y Tu Mamá También (2001) echt zo goed als men beweert? Nee, hij is nog beter.

In handen van een minder getalenteerde cineast had Roma zeker kunnen functioneren, maar het is het cinematografische talent van Cuarón en zijn opvallende keuzes die de film naar een zeer hoog niveau tillen. De premisse van de film is zeker niet origineel. Enkele jaren geleden schetste het uitstekende Braziliaanse The Second Mother van Anna Muylaert al het leven van een familie uit de middenklasse vanuit het standpunt van een kindermeisje. Maar waar Muylaert die invalshoek gebruikte voor een Bunueliaans satire, maakt Cuarón alles zeer persoonlijk en blijft hij weg van eender welk genre, wat absoluut niet evident is. Eigenlijk is Roma voor Cuarón wat Amarcord was voor Fellini.

Cuarón haalde op inhoudelijk vlak inspiratie uit zijn jeugdjaren in de jaren 70, toen hij opgroeide in de Colonia Roma-wijk van Mexico City. Tijdens het eerste half uur krijgen we te zien hoe het dagelijkse huishouden van arts Antonio functioneert. Drijvende kracht binnen het gezin met vier kinderen is niet de constant afwezige Antonio of de wat snobistische moeder Sofia, maar Cleo, de jonge meid van indiaanse origine. Zij zorgt dat de kinderen opstaan, eten krijgen, naar school gaan, opgehaald worden, hun avondmaal krijgen en met een nachtzoen in bed worden gestopt. Tussendoor zorgt ze dat de vloeren geschrobd worden, de boodschappen worden gedaan en de hond des huizes zich gedraagt. Ze is een slavin die de moederrol speelt in een gezin dat niet beseft dat zij een eigen leven heeft.

Na een half uur merken we echter dat het huwelijk tussen Antonio en Sofia zich in een crisis bevindt en dat Cleo met een probleem kampt dat haar van het gezin kan doen scheiden. Vanaf dat moment spitst de film zich toe op de veranderende dynamiek binnen de familie. Om helemaal volledig te zijn laat Cuarón ook een traumatisch stukje Mexicaanse geschiedenis – het Corpus Christi-bloedbad uit 1971– het pad van Cleo kruisen.

Cuarón vertelt deze terugblik op zijn jeugd op een anekdotische manier, in zwart-wit en met langzame travellings en pans die de ruimtes exploreren. Deze aanpak lijkt aanvankelijk afstandelijk, maar de cineast laat halverwege plots een zeer emotionele scène op de toeschouwer los, filmde digitaal waardoor nostalgisch zwart-wit geen kans krijgt en geeft via de glijdende camera – die hij zelf bediende – een epische dimensie aan het verhaal van het kindermeisje.

Om die epische dimensie ten volle te kunnen ervaren moet je Roma écht in een bioscoopzaal gaan bekijken. Je krijgt de kans, dus grijp ze!

>>Klap

Afonso Cuarón (Children of Men, Gravity) exploreert in zijn Amarcord het Mexico van zijn jeugd in de jaren 70 via het verhaal van het kindermeisje dat hem opvoedde.

Regie Alfonso Cuarón
Cast Yalitza Aparicio, Marina de Tavira, Fernando Grediaga
Speelduur 2u15
Vanaf 12 december in de bioscoop