Er bestaat veel kans dat Rifkin’s Festival Woody Allens laatste film wordt. Hij heeft voorlopig geen nieuwe films in de pipeline. Hij zal nog wel scenario’s schrijven, maar of hij die zal kunnen verfilmen, is onduidelijk. In de VS lijken de deuren gesloten, financiering vinden wordt moeilijker en veel acteurs willen niet meer met hem werken. Je voelt ook dat Allen uitgepraat raakt. Dat valt enorm op in Rifkin’s Festival, een mijmerende komedie van en over een oude man die geen nieuwe dingen meer wil en kan ontdekken.

Allen cast zijn vriend Wallace Shawn (The Princess Bride) in de rol van zijn alter ego Mort Rifkin, een bejaarde filmcriticus die samen met zijn vrouw Sue (Gina Gershon), een persverantwoordelijke, het filmfestival van San Sebastian bezoekt. Sue moet er de pretentieuze Franse regisseur Philippe (Louis Garrel) begeleiden bij de presentatie van zijn film. Al snel ontdekt Mort dat zijn vrouw enorm gecharmeerd is door de cineast. Dat versterkt zijn hypochondrie, wat leidt tot een ontmoeting met een mooie dokteres (Elena Anaya).

Net zoals in zijn vorige films plundert Allen de oppervlakkige verhaallijnen van klassiekers. Ditmaal zijn dat Viaggio in Italia van Roberto Rossellini, Lo sceicco bianco van Federico Fellini en La notte van Michelangelo Antonioni. De verhalen van die films zijn vrij dunnetjes, maar de meesters boetseerden ze op zo’n manier dat ze complexe relatiedrama’s werden. In handen van Woody dient de plot eveneens als kapstok, maar dan voor een eenvoudige relatiekomedie met enkele meta-intermezzo’s via de dromen van zijn gefrustreerde protagonist. Omdat Mort een filmcriticus is, zijn die dromen parodieën van de bekendste fragmenten uit zijn – en Allens – favoriete films, waaronder Citizen Kane van Orson Welles, A bout de souffle van Jean-Luc Godard, Jules et Jim van François Truffaut en Persona van Ingmar Bergman.

Die grappige reconstructies zijn de grote attractie van Rifkin’s Festival. Het is heel geestig wanneer een in kleur gefilmde conversatie gefilmd plots switcht naar gestileerd zwartwit en de personages zelfs Zweeds beginnen te praten. Op die momenten merk je Allens kracht als geroutineerde, vindingrijke schrijver-komiek.

Morts gezeur over hoe goed de cinema van de oude meesters wel was, hebben we echter al in tientallen andere films van Allen gezien. Rifkin’s Festival wordt trouwens des te irritanter en gênanter wanneer Shawn verlekkerd raakt op de aantrekkelijke Spaanse arts, die onbegrijpelijk genoeg zijn aandacht blijkt te appreciëren. Dat had misschien gewerkt met een jongere, charismatischere stand-in voor Allen, maar Shawn, een man van bijna 78 jaar met een nasaal stemmetje, is vooral vervelend.

Ook qua regie voel je een zekere vermoeidheid. Tussen twee scènes in laat Allen Shawn wat banaal voorbij de camera lopen alsof hij een eerbetoon wil brengen aan de gebroeders Lumière. Het is in het licht van dit soort ‘luie cinema’ geen verrassing dat Allen de film een week eerder dan voorzien ingeblikt kreeg.

Als er straks geen nieuwe Woody Allen meer komt, zal Rifkin’s Festival de geschiedenis niet ingaan als een memorabele exit. Je kunt echter een paar keer hartelijk lachen.

>>Klap

Een relatiekomedie over een oude filmcriticus en zijn vrouw die een filmfestival bezoeken, waar ze allebei een scheve schaats rijden. Voor het verhaal plukt Woody Allen uit het werk van Rossellini, Fellini en Antonioni. Daarnaast parodieert hij meesterwerken van onder meer Orson Welles, Ingmar Bergman en François Truffaut.

Regie Woody Allen
Cast Wallace Shawn, Gina Gershon, Elena Anaya
Speelduur 1u32
Vanaf 4 augustus in de bioscoop