Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

30.06.2020

Recensie Monos

door Chris Craps

In feite zou je deze Colombiaanse film moeten zien zonder enige voorkennis. De narratieve constructie is immers van dien aard dat je tijdens de eerste scène midden in de actie wordt gegooid en tijdens het eerste half uur gradueel beperkte informatie krijgt over de context en de personages. Die aanpak laat een intensere beleving van het tweede en langste deel van de film toe.

Wie toch wat informatie wil, kan op eigen verantwoordelijkheid verder lezen. De film van Alejandro Landes speelt zich ergens in de mistige hoogvlakten van Colombia af. Een groep kindsoldaten, Monos ofte apen genaamd, bewaken in opdracht van de Organisatie een zekere Doctora (Julianne Nicholson), een Amerikaanse gijzelaar. Hun enige contactpersoon is de Boodschapper die instaat voor militaire dril en vaderlijke raad. Wanneer de Boodschapper hen alleen moet laten, geeft hij hen de verantwoordelijkheid over een koe, hun enige bron van voedsel. Door een gebrek aan discipline sterft het beest echter. De tieners panikeren en langzaam maar zeker beginnen hun primaire instincten en de wet van de jungle hun daden te bepalen.

Op dat moment flitst de klassieker Lord of the Flies door je hoofd, maar ook Heart of Darkness en L’enfant sauvage zijn niet zo heel veraf. Het gaat de cineast vooral om hoe snel kinderen – en zeker kindsoldaten – zonder een gidsende ouder compleet het noorden verliezen, hun eigen wilde pad opgaan en zich dan wanhopig en verward beginnen vast te klampen aan de enige dingen die ze kennen. Eens je de personages beter kent en de actie zich verplaatst naar de jungle komt de film in een stroomversnelling de terecht. Je kijkt dan ademloos toe, ook al weet je op voorhand dat de Monos onherroepelijk gedoemd zijn.

Landes doet zowat alles om te beletten dat men zijn film zou kunnen categoriseren als mainstream. Hij geeft de toeschouwer weinig context mee, waardoor je niet anders kunt dan concentreren op de kinderen. Maar ook de karakterisering van de jongeren is gelimiteerd. De regisseur gaat ervan uit dat hun daden voor zich spreken. De vertelling is elliptisch en wat er wordt getoond zijn eerder flarden van scènes dan echte scènes. De camera neemt soms een objectief standpunt in om dan plots een subjectieve positie in te nemen, in enkele gevallen in één enkel shot.

Monos voelt vooral in het begin aan als een gedramatiseerde documentaire, maar evolueert na een tijdje naar de hypnotische cinema die Werner Herzog zo beroemd en berucht maakte.  Je zou bijna denken dat die kindsoldaten afstammelingen zijn van het titelpersonage van Aguirre, Der Zorn Gottes. Net zoals die Herzog-film is Monos een fascinerend filmpje dat door je hoofd blijft spoken

>>Klap

Geïnspireerd door Heart of Darkness, Lord of the Flies en Aguirre, Der Zorn Gottes schetst de Braziliaans-Colombiaanse regisseur Alejandro Landes wat er gebeurt wanneer een groep kindsoldaten aan hun lot worden overgelaten. Hypnotiserende cinema in het verlengde van het beste van Werner Herzog.

Regie Alejandro Landes
Cast Julianne Nicholson, Moisés Arias, Sofía Buenaventura
Speelduur 1u43
Vanaf 1 juli in de bioscoop

Lees meer over: