Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

08.09.2021

Quo vadis, Aida?: Misschien wel de sterkste film van het jaar (recensie)

door Chris Craps

Juli, 1995. Srebrenica, dat twee jaar eerder werd uitgeroepen tot ‘veilige zone’, is omsingeld door Servische milities, die elk moment de stad kunnen binnenvallen. De Nederlandse kolonel Thom Karremans (Johan Heldenbergh) verzekert de Bosnische bevolking dat de Verenigde Naties de troepen van generaal Ratko Mladić zullen bombarderen als ze de veiligheidszone niet respecteren, maar ze blijken al in Srebrenica te zijn. Aida (Jasna Đuričić), een tolk voor de VN, beseft maar al te goed wat er zal gebeuren wanneer de Serviërs de stad in handen krijgen en smeekt aan de VN-troepen om haar man en twee zonen te beschermen. De Nederlandse soldaten laten zich echter helemaal inpakken door Mladić en de VN weigert in te grijpen.

Wanneer je een film maakt over de genocide in Srebenica, verwacht je een schokkend oorlogsdrama vol gruwelijke taferelen. De Bosnische cineast Jasmila Žbanić (Grbavica) heeft met Quo Vadis, Aida? ongetwijfeld een schokkende film gemaakt, maar wel eentje zonder die verwachte gruwel. In de plaats daarvan krijg je een vreemde nagelbijter, waarbij de stuitende climax maar een minuut duurt. Hoewel je weet wat Mladić met de Bosnische inwoners van Srebrenica heeft gedaan, hoop je toch samen met Aida op een goede afloop. De film is echter niet alleen een thriller, maar ook een analyse van de bijna irrationele bureaucratie van de VN.

Uiteraard heeft Žbanić de feiten gedramatiseerd, wat haar de nodige kritiek opleverde. Je voelt echter nooit dat ze de waarheid geweld aandoet of bepaalde partijen bewust in een slecht daglicht plaatst. Vooral in de laatste minuten merk je wat voor straffe dingen je kunt doen met een gedramatiseerd verhaal gebaseerd op de werkelijkheid. Het levert momenten op die je totaal onverwacht naar adem doen happen. In een documentaire kom je dat niet zo vaak tegen. De prent zou nooit zo sterk geweest zijn zonder de vertolking van Đuričić, die zo overtuigend is dat ze het al heel sterke script nog een niveau hoger tilt. Ook een pluim voor Heldenbergh, die perfect de frustratie en machteloosheid van de kolonel weet uit de beelden.

Voor wie het nog niet duidelijk mocht zijn: Quo Vadis, Aida?, misschien wel de sterkste film van het jaar, moet je absoluut gezien hebben.

>>Klap

De Bosnische cineaste Jasmila Žbanić schetst de ontreddering van de inwoners van Srebrenica vlak voor de genocide in juli 1995 via het verhaal van een VN-tolk die haar functie hoopt te gebruiken om haar familie te beschermen tegen de Servische milities. Verwant aan Hotel Rwanda.

Regie Jasmila Žbanić
Cast Jasna Duričić, Izudin Bajrović, Johan Heldenbergh,
Speelduur 1u42
Vanaf 8 september in de bioscoop