Ben je benieuwd naar hoe China de afgelopen twee decennia is geëvolueerd als natie? Zet je tanden dan in het oeuvre van Jia Zhangke en je krijgt een grondige blik op de veranderingen die het oosterse land heeft doorstaan. De cineast is zonder twijfel de belangrijkste en relevantste Chinese chroniqueur die vandaag aan het werk is. Dat bewees hij al met parels als The World, Still Life en A Touch of Sin. Met Mountains May Depart neemt hij zijn thuisland nog maar eens onder de loep en toont hij via zijn subtiele, authentieke stijl hoe globalisering, kapitalisme en verwestering de Chinese identiteit kneden en vervormen.

Zhangke neemt je in de film mee naar drie verschillende tijdstippen: 1999, 2014 en 2025. In ’99 maken we kennis met de jonge, levenslustige Fenyang, een danslerares op wie zowel Jingsheng, een elitaire ondernemer, als Liang, een goedhartige mijnwerker, verliefd worden. Ze kiest voor de ondernemer, met wie ze een kind krijgt. Het verdere verloop van de film dompelt je onder in hoe de keuze van Fenyang haar leven en dat van de andere personages beïnvloedt en tekent.

De prent is dus opgesplitst in drie verschillende luiken. De levens van de hoofdfiguren over 26 jaar belichten is een ambitieuze aanpak van de regisseur, maar helaas heeft hij niet altijd de touwtjes stevig in handen. Hij huppelt van Fenyang naar Liang over Jingsheng tot uiteindelijk Fenyangs zoon Dollar. Dat zorgt vaak voor een slordige filmervaring. Het 1999-segment voelt zeer beheerst aan, het 2014-luik mist al iets meer een duidelijke focus en in het laatste deel van het drama verliest Zhangke de pedalen via vreemde plotontwikkelingen, een futuristische setting en lachwekkende Engelse dialogen.

Mountains May Depart is daarom zeker niet het magnum opus van Zhangke. Zo profiteerde A Touch of Sin veel meer van een verhaalstructuur die uit verschillende delen bestaat. Maar de film heeft wel een duidelijke thematiek en doet je als kijker flink nadenken over de gevolgen van het kapitalisme en het ‘de wereld is een dorp’-gegeven. Zijn we binnen enkele decennia allemaal onze culturele identiteit kwijt omdat we naar een saaie, eentonige cultuur zijn geëvolueerd? Een belangrijke vraag die van toepassing is op de Chinese bevolking, maar ook op de rest van de wereld.

Zhangke giet het geheel in een intimistische, melancholische verpakking die getuigt van een diepgewortelde liefde voor zijn landgenoten en de persoonlijke verhalen die China telt. Opvallen als filmmaker is zeker niet zijn doel. De composities die hij creëert zijn nooit schreeuwerig en bevatten een bescheiden schoonheid. Een schoonheid die enkel nog meer in de verf wordt gezet wanneer Zhao Tao, de getalenteerde muze van de Chinese meester, het frame inpalmt.

>>KLAP

Still Life-cineast Jia Zhangke zet andermaal de scalpel in thuisland China met deze sociaal-realistische Back to the Future, waarin via tijdsprongen het verhaal wordt verteld van een vrouw die geld boven liefde verkiest.

Regie Jia Zhangke
Cast Zao Tao, Zhang Yi, Liang Jingdong
Speelduur 2u11
Vanaf 23 december in de bioscoop

@TheJimeister