Dat Jan Verheyens nieuwe langspeler Happening over de beruchte brand in het Brusselse warenhuis Innovation een ambitieus project wordt, bleek al uit de 956.500 euro steun die de film van het VAF krijgt. Nu heeft de regisseur zijn plannen toegelicht.

Happening is gebaseerd op het gelijknamige boek van Johan Swinnen, wiens ouders in de Innovation het lieven lieten, en gaat net als de auteur uit van de theorie dat de brand als protest tegen de Vietnamoorlog werd aangestoken.

De ramp vond namelijk plaats op 22 mei 1967, toen de oorlog al meer dan tien jaar woedde en de Innovation veertien dagen lang in het teken van de VS stond.

“Aan de voorgevel hingen Amerikaanse vlaggen en binnen werden Amerikaanse producten uitgestald,” zegt Verheyen aan Vertigo. “Dat werd als een provocatie gezien.”

In Happening volgt Verheyen twee personages: Johan zelf en Delphine, een activiste die bij de aanslag betrokken was. Zij onmoeten elkaar jaren na de ramp en via flashbacks gaat de regisseur op zoek naar wat er precies zou kunnen gebeurd zijn.

“De film wordt een mengeling van feit en fictie,” zegt hij. “Omdat al het mogelijke bewijsmateriaal in de vlammen is opgegaan, zijn namelijk zowel de officiële verklaring als Swinnens theorie over de oorzaak van de brand plausibel. De echte waarheid kennen we niet.”

Inclusief de subsidies van het Vlaams Audiovisueel Fonds zal het budget van Happening vier tot vijf miljoen euro bedragen. Dat komt enerzijds omdat de film zich deels in 1967 afspeelt en de look van de periode moet nagebootst worden.

“Er komt veel bouwwerk aan te pas,” zegt Verheyen. “Van de Innovation blijft niets meer over, dus gaan we in een studio het gelijkvloers namaken. Dat wordt waarschijnlijk een van de grootste sets voor een Vlaamse productie ooit.”

De brand zal dan weer met CGI tot stand komen. “Voordat we een dossier bij het VAF indienden, zijn we een jaar bezig geweest met te testen,” zegt Verheyen. “Rook, vuur en water zijn geen eenvoudige visuele effecten.”

Voor de regisseur is het heel belangrijk dat de film er goed uitziet. “Het publiek heeft tegenwoordig een groot referentiekader wat praktische en visuele effecten betreft en je kan je niet veroorloven om ondermaats werk te leveren,” zegt hij.

Verheyen benadrukt echter dat Happening geen rampenfilm als The Towering Inferno of het werk van Independence Day– en 2021-regisseur Roland Emmerich wordt, maar een universeel en relevant verhaal over een activiste die van vreedzaam protest tot terreur overgaat.

Verder noemt Verheyen het ook geen Vlaamse maar een Belgische film. “Het verhaal gaat over een stukje Belgische geschiedenis en speelt zich af in Brussel,” zegt hij. “Er zal Nederlands en Frans worden gesproken.”

Buiten het prijskaartje ziet de regisseur nog een reden waarom Happening op bijna één miljoen euro aan subsidies kan rekenen. Volgens hem wil het VAF namelijk voorkomen dat Vlaamse cinema door de opmars van streamingdiensten verdwijnt.

“We moeten de mensen naar de bioscoop lokken en durven om grotere, ambitieuzere eventfilms te maken, niet alleen huis-, tuin- en keukendrama’s,” zegt hij. “Daar is ook ruimte voor, maar hun succes hangt niet noodzakelijk meer van de box-office af.”

Dat het budget van Happening verbleekt bij dat van grote Hollywoodproducties, verklaart Verheyen door de Vlaamse werkethiek. “Wij krijgen gewoon met weinig geld veel gedaan,” zegt hij.

“Ik zeg altijd dat we in Vlaanderen films met het cateringbudget van Avatar maken,” vervolgt hij. “Toch hebben ook wij lekker eten op de set. Wij leven echter niet boven onze stand en denken vooraf over elke euro na.”

Verheyen zegt dat de voorbereidingen op Happening nog enige tijd in beslag zullen nemen en de opnames ten vroegste in de zomer van 2022 zullen beginnen. Mogelijk blikt hij eerst nog zijn miniserie gebaseerd op Chris De Stoops Het boek Daniel in.