Het zal wel aan mij liggen, maar als ik de woorden ‘Vlaams’, ‘animatie’ en ‘langspeelfilm’ in één zin hoor, zie ik spontaan Suske en Wiske voor mijn geestesoog opdagen. En dan lopen er koude rillingen over mijn rug die niets met het genot van aangename herinneringen te maken hebben. De kortfilms die jaarlijks uit de verschillende animatiescholen stromen, bewijzen dat er genoeg talent rondloopt bij ons, maar helaas lijken die dames en heren de weg naar de bioscoop niet te vinden.

Om die reden alleen al is het een opluchting om naar Cafard te kijken. Wat je ook van de ongewone tekenstijl of het regionaal gekleurde taalgebruik vindt, je kan onmogelijk ontkennen dat hier een scherpe en eenduidige visie achter schuilt. Regisseur Jan Bultheel had een helder idee van wat hij wou bereiken en stelde alles in het werk om dat te verwezenlijken. Zonder compromissen of zijn broek af te steken.

Cafard opent tijdens het beginjaar van de Eerste Wereldoorlog. Terwijl de Duitsers het grootste deel van België bezetten, kampt worstelaar Jean Mordant in Argentinië om de wereldtitel. Hij pakt die ook, maar zijn geluk is van korte duur wanneer hij te horen krijgt dat zijn dochter Mimi in zijn thuisstad Oostende aangerand werd door een groepje Duitse soldaten. Mordant zweert zich te zullen wreken op het Duitse leger en laat zich inlijven bij de ACM, een revolutionair korps gepantserde voertuigen waarmee het Belgisch leger de vijand wil verslaan. Maar dat loopt niet zoals verhoopt.

Verkrachting, vergelding, hongersnood, prostitutie, uitbuiting, aftakeling, heimwee, allerlei fysieke en mentale trauma’s, het is geen kleurige klei waar Jan Bultheel zijn film mee boetseert. Met een kader als de Eerste Wereldoorlog kan het ook moeilijk anders. Toch straalt Cafard ondanks die donkere thema’s opvallend veel levensvreugde uit, het soort verbeten positivisme van mensen die besloten hebben om koste wat het kost hun gevoel voor humor niet te verliezen. De Oostendse stem van Wim Willaert is dan ook ideaal gecast.

De grootste hinderpaal die de film echter zal moeten overwinnen op weg naar het brede publiek is zijn visuele stijl. Cafard vertelt een diep realistisch verhaal met beelden die alles behalve realistisch zijn. Het is een dappere keuze die niettemin de nodige aanpassing vergt, en zeker omdat we nu eenmaal geconditioneerd zijn om ‘goeie animatie’ automatisch te interpreteren als ‘fotorealistische animatie’. Cafard steekt zijn nek uit. Het zou goed zijn mochten we hem daar niet voor afstraffen.

>>KLAP

Grensverleggend Belgisch animatiedrama dat zijn piepkleine budget overstijgt met een doorgedreven creativiteit. Wim Willaert leent zijn Oostends aan een worstelkampioen die zich tijdens de WOI aansluit bij een pantserdivisie. Gebaseerd op historische feiten.

Regie Jan Bultheel
Cast Wim Willaert, Sebastien Dewaele, Dinara Drukarova
Speelduur 1u28
Vanaf 23 september in de bioscoop

@RubenNollet