Hoe zou het nog met Michael Moore zijn? Ik zal niet beweren dat het me de voorbije zeven jaar wakker gehouden heeft, maar aangezien Moore toch de man achter spraakmakende en vaak zeer geestige documentaires als Roger & Me, Bowling for Columbine en Fahrenheit 9/11 is, mag de vraag toch gesteld worden. Where to Invade Next maakt nu duidelijk dat het — recente gezondheidsproblemen buiten beschouwing gelaten — prima met hem gaat, of dat hij op zijn minst nog inspiratie over heeft om te blijven filmen.

In zekere zin is hij teruggekeerd naar zijn roots, want de film doet denken aan TV Nation, de satirische nieuwsserie die Moore midden jaren 90 produceerde, vlak na zijn succesvolle debuut Roger & Me. Daarin verdiepte hij zich samen met een team medewerkers — onder wie de jonge Louis Theroux en actrice Janeane Garofalo — over verschillende politieke en sociale aspecten van de Verenigde Staten. En hun wapen was de humoristische reportage, die sprekende feiten vermengde met een vlijmscherpe gevatheid.

In Where to Invade Next doet hij eigenlijk hetzelfde, zij het met een andere kapstok. Tijdens de inleiding vertelt Moore op een olijke toon dat de Amerikaanse topmilitairen met de handen in het haar zitten omdat ze er al decennia niet meer in slagen om oorlogen te winnen. Daar kan ik iets aan doen, oppert de cineast, en hij valt verschillende Europese landen binnen om daar dingen te pikken die Amerika dringend nodig heeft. Lees: hij laat zien hoeveel gelukkiger de mensen in die respectieve landen zijn omdat ze voordelen genieten waar de gemiddelde Amerikaan naar mag fluiten.

Dat gaat van betaald verlof (gevonden in Italië), gezond middageten op school (Frankrijk), onbestraft drugsgebruik (Portugal), geen huiswerk (Finland), gratis onderwijs (Slovenië) en vooral meer vrouwen aan de macht. Soms frons je wel eens de wenkbrauwen bij het rooskleurige beeld dat Moore van de bezochte landen schetst. Als hij in Duitsland bijvoorbeeld de aangename werkomstandigheden bejubelt, kan je niet anders dan denken aan de verwoestende gevolgen van de lagelooneconomie die daar de voorbije jaren is opgebouwd.

Anderzijds bekent Moore van bij het begin dat hij — zoals hij het zelf formuleert — “enkel gekomen is om bloemen te plukken, niet om het onkruid te tonen”. Als je dat in rekenschap neemt, is Where to Invade Next een entertainende pamfletfilm die geregeld zegt waar het op staat.

>>KLAP

Zeven jaar na Capitalism: A Love Story is Michael Moore terug, in zijn gekende militant geestige stijl. Deze road documentary is opgebouwd als een sketchfilm, met — progressieve — politieke ideeën als leidraad. Een originele Amerikaanse blik op Europa.

Regie Michael Moore
Cast Michael Moore
Speelduur 1u59
Vanaf 8 juni in de bioscoop

@RubenNollet