Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

20.04.2016

Der Staat gegen Franz Bauer

door Ruben Nollet

In de regel zijn we er helemaal voor als een film onder de originele titel in de zalen komt – dat klinkt nu eenmaal sexyer – maar voor Der Staat gegen Fritz Bauer hadden we toch een uitzondering gemaakt. In het Engels heet dit Duitse drama namelijk The People vs Fritz Bauer, een zinsnede die in wezen exact hetzelfde betekent maar die letterlijk genomen de lading nog beter dekt.

De centrale figuur, Fritz Bauer, was een procureur-generaal die zich tijdens de jaren 50 bezighield met een belangrijke opdracht: het opsporen en aanklagen van oorlogsmisdadigers zoals Adolf Eichmann en de wreedaards die Auschwitz verzonnen en gerund hebben. Flink zo, meneer Bauer, zou je dan zeggen, maar net na de Tweede Wereldoorlog was lang niet iedereen in Duitsland het daarmee eens. En daarom past The People vs Fritz Bauer beter dan Der Staat gegen Fritz Bauer. Het was niet enkel de overheid die niet opgezet was met die luis in de pels, veel mensen waren hem ook liever kwijt dan rijk.

De reden waarom Bauer niet meteen een geliefde figuur was, verschilt wel. Zijn collega’s en de andere leden van het overheidsapparaat hadden schrik dat Bauer tijdens zijn onderzoek zou ontdekken dat ze zelf niet helemaal koosjer waren geweest tijdens de oorlog. Of zoals Bauer het zelf stelde: “Mijn eigen kantoor is vijandelijk gebied.” Zijn landgenoten wilden dan weer niet luisteren naar iemand die erop hamerde dat alle Duitsers boter op het hoofd hadden en met hun verleden in het reine moesten komen. Zij genoten liever van de economische welvaart die ze – met de hulp van de Verenigde Staten – in een recordtempo opgebouwd hadden.

Bauer moest voortdurend vechten tegen onderdrukking – hij was zowel joods als homoseksueel – en tegenwerking, maar daar stelde hij een onwaarschijnlijke verbetenheid en een vlammend intellect tegenover. Als Der Staat gegen Fritz Bauer meer te bieden heeft dan een goed gedocumenteerd historisch drama dankt de film dat dan ook in de eerste plaats aan hoofdacteur Burghart Klaußner, die zijn personage met indrukwekkende finesse tot leven wekt.

Der Staat gegen Fritz Bauer is misschien niet het soort cinema dat je spontaan op een staande ovatie trakteert. Maar we zijn toch blij dat we meneer Bauer hebben leren kennen.

>>KLAP

In dit waargebeurde historische drama krijgt een nevenfiguur uit Das Labyrinth des Schweigens de hoofdrol. We zien hoe een verbeten procureur-generaal in zijn speurtocht naar SS-topman Adolf Eichmann moet vechten tegen de bierkaai (en ex-nazi’s).

Regie Lars Kraume
Cast Burghart Klaußner, Ronald Zehrfeld, Michael Schenk
Speelduur 1u45
Vanaf 20 april in de bioscoop

@RubenNollet