Britten zijn altijd terughoudend geweest om hun koningin Anne (1665-1714) op de planken of het scherm op te voeren. Zo’n ziekelijke monarch als hoofd van de British Empire-in-wording oogt een pak minder glamoureus dan bijvoorbeeld Hendrik VIII, Elizabeth I of zelfs Oliver Cromwell. Het moest dus wel een buitenlander zoals de Griekse cineast Yorgos Lanthimos zijn die het aandurfde om haar in de schijnwerpers te plaatsen. Wat hij met succes deed.

In zijn toegankelijkste productie tot op heden schetst Lanthimos (The Lobster, The Killing of a Sacred Deer) de machtsstrijd tussen de Hertogin van Malborough (Rachel Weisz), en haar jongere nicht Abigail Hill (Emma Stone) om de favoriete hofdame van de koningin (Olivia Colman) te blijven of te worden. Sarah heeft in feite alle macht in handen, maar Abigail weet haar positie stap voor stap te versterken.

The Favourite bekijken als een accuraat historisch drama heeft weinig zin. Lanthimos en scenarist Tony McNamara zijn totaal niet geïnteresseerd in geschiedkundige nauwkeurigheid en spitsen zich toe op de geloofwaardigheid van de driehoeksverhouding. Wat dat laatste betreft zijn er zeker overeenkomsten met wat Christopher Hampton en Stephen Frears deden in hun bewerking van de literatuurklassieker Dangerous Liaisons.

In tegenstelling tot de conventionelere Frears injecteert Lanthimos zijn film echter met een afgemeten portie absurdisme, zowel op inhoudelijk als op stilistisch vlak. Zo gebruikt de Ierse director of photography Robbie Ryan vaak een fisheye-lens, waardoor het beeld boller wordt en je de hele locatie te zien krijgt. Die vertekening van het beeld past perfect bij de verknipte driehoeksrelatie waarvan je getuige bent.

Ook mooi is dat je The Favourite niet alleen kan bekijken als een Pinteriaans relatiedrama, maar ook als een politieke satire. Als je nadenkt over de historische context, besef je hoe absurd de situatie was in het Engeland van begin 18^e eeuw. Het ‘bewind’ van Anne betekende de geboorte van Great Britain en het grote, door mannen gedomineerde koloniale rijk dat haar hoogtepunt zou kennen in het begin van de 20^e eeuw. Lanthimos stelt echter dat het startschot gegeven werd door twee arrivistische hofdames en een halfseniele royalty.

Olivia Colman, die intussen de ene prijs na de andere in de wacht sleept, gaat met de film lopen. Dat verdient ze dubbel en dik, want je moet echt alle ijdelheid overboord gooien om zo’n irritante, egoïstische, neurotische, zielige en fysiek onaantrekkelijke vrouw zoals koningin Anne te spelen. Weisz is ook prima, maar ze heeft de iets gemakkelijkere taak om gedurende het grootste deel van de film 18^e eeuwse glamour, status, sierlijkheid en machiavellisme uit te stralen.

Hoewel ze nooit echt vals klinkt, is Emma Stone wel de zwakke schakel van de film. Het lukt haar als gelimiteerde actrice niet om het niveau van Britse klasbakken zoals Colman en Weisz te halen. Ze is gewoon, tja, te Amerikaans in haar vertolking. Gelukkig slorpt het immens boeiende en zeer geestige drama je zo op dat haar spel nooit een bron van onoverkomelijke ergernis wordt.

Een geweldige filmervaring om het bioscoopjaar 2019 mee in te zetten.

>>Klap

The Killing of a Sacred Deer-regisseur Yorgos Lanthimos kneedt de strijd tussen twee hofdames om de favoriet van de geflipte Engelse koningin Anne te worden tot een heerlijke mix van een Pinteriaanse driehoeksrelatie, een absurdistische komedie en een venijnig kostuumdrama. Olivia Colman acteert als Anne de pannen van het dak in wat je een eigenzinnig nichtje van Stephen Frears Dangerous Liaisonszou kunnen noemen.

Regie Yorgos Lanthimos
Cast Olivia Colman, Rachel Weisz, Emma Stone
Speelduur 1u59
Vanaf 9 januari in de bioscoop