Ernest Hemingway once wrote: ‘The world is a fine place and worth fighting for.’ I agree with the second part.”

Met deze woorden eindigt Seven van David Fincher, maar ze hadden ook kunnen dienen om de documentaire The Dissident af te sluiten. Wat je te zien krijgt in deze uitstekende film van Bryan Fogel, de regisseur van het met een Oscar bekroonde Icarus, laat weinig hoop voor al wie kritiek uit op dictatoriale regimes. Onaantastbare machthebbers van bepaalde landen worden alsmaar vernuftiger in het monddood maken van opposanten. En als dat niet lukt, gedragen ze zich als ordinaire gangsters.

The Dissident schiet op een originele manier uit de startblokken: we volgen de angstige Saoedi-activist en vlogger Omar Abdulaziz die ondergedoken leeft in Canada. Als toeschouwer weet je echter op voorhand dat deze film handelt over de moord op The Washington Post-columnist Jamal Khashoggi. Op 2 oktober 2018 stapte hij het consulaat van Saoedi-Arabië in Istanbul binnen om zijn echtscheiding te formaliseren, maar hij kwam nooit meer naar buiten. Je vraagt je af wat Abdulaziz nu juist te maken heeft met Khashoggi. Het antwoord op die vraag is ronduit hallucinant.

Fogel neemt zijn tijd om het leven van Khashoggi te schetsen: de merkwaardige man behoorde aanvankelijk tot de elite van Saudi-Arabië, maar begon zich steeds kritischer op te stellen tegen de machthebbers van het regime – en meer bepaald kroonprins Mohammed bin Salman. Deze laatste leek aanvankelijk vernieuwingen in zijn land in te luiden, maar van enige oppositie – zelfs binnen zijn eigen familie – mocht geen sprake zijn. Uiteindelijk moest Khashoggi uitwijken en de stap zetten naar dissidentie.

Over de aanslag werd dagelijks op het nieuws bericht en het leed geen twijfel dat de kroonprins betrokken partij was en zelfs de opdracht tot de moord gaf, maar veel details ontbraken. Fogel zet alles op een rij en laat ons zien wat er met de journalist tijdens zijn laatste minuten gebeurde. Vervolgens gidst Fogel je als een getalenteerde detective naar de betrokkenheid van de kroonprins.

Het interessantste deel zit in de laatste drie kwartier, wanneer het effect van de moord een enorme schaal aanneemt. Zo ontpopt bijvoorbeeld Amazon-opperhoofd en The Washington Post-eigenaar Jeff Bezos zich tot een player in dit onverkwikkelijk toneelstuk. Omdat hij misnoegd reageerde op de slechte publiciteit die de moordzaak over de hele wereld losweekte, keerde de kroonprins zich tegen hem. De gevolgen daarvan maken je wel heel angstig over de onmogelijkheid van privacy in de toekomst.

Tot slot: Fogels film werd door vele internationale distributeurs gemeden als de pest, meer dan waarschijnlijk uit (terechte) vrees voor de Saoedi-overheid. Zelfs Bezos zette The Dissident niet op Amazon Prime Video…

>>Klap

Een documentaire over de moord op Saudi-journalist Jamal Khashoggi door de Saudi-overheid en over wat macht en privacy anno 2021 betekenen. In het verlengde van Citizen K van Alex Gibney.

Regie Bryan Fogel
Cast Jamal Khashoggi, Omar Abdulaziz, Jef Bezos
Speelduur 1u59      
Vanaf 30 juni in de bioscoop