De computeranimatiegigant Pixar verkende al de werelden van speelgoed (Toy Story), insecten (A Bug’s Life), monsters (Monsters Inc.), vissen (Finding Nemo), blanke superhelden (The Incredibles), auto’s (Cars), ratten (Ratatouille), robots (Wall-E), blanke ouderlingen (Up), roodharige Schotten (Brave), blanke kinderen (Inside Out) en dino’s (The Good Dinosaur). Wat voor personages ze ook waren, ze representeerden altijd blanke Amerikanen. Andere etniciteiten leken niet meteen tot de interessesfeer van het bedrijf te behoren. Met Coco, geïnspireerd door de Mexicaanse dodencultus, kwam daar eindelijk verandering in. En nu is er Soul, de allereerste Pixar-film met een zwarte protagonist. Het woord verliest aan betekenis wanneer je het te veel gebruikt, maar toch: de 23e Pixar is een meesterwerk.

We volgen we de eenzame jazzpianist van middelbare leeftijd Joe Gardner (stem van Jamie Foxx). Hij heeft genoeg van zijn job als muziekleraar en hoopt ooit deel uit te maken van een beroemde jazzband. Die unieke kans krijgt hij, maar nog voordat hij begonnen is, verongelukt hij en wordt zijn ziel richting ‘The Great Beyond’ gevoerd. Joe is echter nog niet klaar met het leven. Hij wil terugkeren, maar belandt in ‘The Great Before’, het leven voor het bestaan op aarde. Daar krijgt hij de taak om een ongeboren ziel voor te bereiden. Joe ziet hier een kans om op de schouders van zijn leerling terug te keren. Zijn pupil (stem van Tina Fey), 22 genaamd, zit echter met een enorm probleem. Ze heeft zo’n pessimistisch kijk op wat haar te wachten staat in het leven op Aarde dat ze absoluut niet geboren wil worden.

Wanneer je na de eindgeneriek even terugblikt op wat je gezien hebt, merk je heel wat invloeden. Soul bevat onder meer elementen uit Inside Out – ook geregisseerd door Pete Docter – een portie A Matter of Life and Death van Powell en Pressburger, een geut Bird en zelfs body swap-films zoals Freaky Friday en All of Me. Het geweldige is echter dat je daar tijdens de film amper over nadenkt, omdat alle geleende ingrediënten naadloos en harmonieus in het briljante script verwerkt werden.

Ook op technisch vlak ligt de lat enorm hoog. Dat zou geen verrassing mogen zijn gezien de innoverende ingesteldheid van het bedrijf, maar je mond valt hoe dan ook open wanneer je in het lichtspel op de warme decors in de jazztclub aanschouwt. Fe-no-me-naal! Ook de meer karikaturale schepping van ‘The Great Before’ – een kindertuin met schakeringen van blauw – zul je niet snel vergeten. Docter en zijn team verdienen straks alle Oscars die ze kunnen winnen.

Wat Soul echter helemaal uniek maakt, is de vederlichte behandeling van loodzware thema’s zoals de dood en de zin van het leven. Op dat vlak overtreft Docters film het minstens even ambitieuze Coco. Er gaat van Soul wel melancholie uit, maar nooit kleffe of valse sentimentaliteit. De filosofische momenten, die heftig hadden kunnen overkomen, worden meteen gecounterd door frisse humor en pure slapstick. Een geestige voltreffer is bijvoorbeeld de bureaucratische boekhouder van ‘The Great Beyond’, die koste wat kost de enige fout in zijn eindeloze bestaan wil goedmaken. Het melige van Pixars vorige, Onward, valt hier nergens te bespeuren.

Soul kan vanaf 25 december enkel en alleen op Disney+ worden bekeken. Ontzettend jammer, want dit is een kunstwerk dat pas helemaal tot zijn recht komt op een groot scherm.

>Klap

Inside Out-regisseur Pete Docter schetst de bizarre reis die een eenzame jazzmuzikant onderneemt tussen leven en dood en zodoende een ongeboren ziel moet klaarstomen voor het bestaan op Aarde. Een Pixarparel die onder meer knipoogt naar de Powell en Pressburger-klassieker A Matter of Life and Death.

Regie Pete Docter

Cast Jamie Foxx, Tina Fey, Graham Norton

Speelduur 1u40

Vanaf 25 december op Disney +