Op het Filmfestival van Venetië reageerden sommige journalisten alsof Mother! de krankzinnigste film ooit was. Waarschijnlijk hebben die mensen nog nooit surrealistische werken als L’Age d’Or (Buñuel), Black Moon (Malle), Eraserhead (Lynch) of Possession (Zulawski) gezien. Andere journalisten kraakten de film dan weer af alsof ze in het diepst van hun ziel beledigd waren.

De waarheid is dat Mother! geen inspanning vraagt om bekeken te worden, relatief eenvoudig is – met nadruk op relatief – en helemaal niet aanstootgevend blijkt, tenzij je natuurlijk op kruistocht bent tegen cinema die buiten de lijntjes kleurt. Zoals met The Fountain wist Darren Aronofsky ook nu het bijna onmogelijke te realiseren: een arthousefilm maken binnen het studiosysteem.

Wees er maar zeker van dat Mother! nooit had kunnen gemaakt worden zonder hoofdactrice Jennifer Lawrence. De ster van The Hunger Games-franchise is immers een stevige magneet voor de gemiddelde bioscoopbezoeker. En die toeschouwers zullen aanvankelijk mee zijn, want tijdens het eerste uur gebeurt er bijna niets dat ongerijmd lijkt.

Aronofsky begint met een Rosemary’s Baby-achtige situatie. Een jonge vrouw (Lawrence) woont met haar echtgenoot (Bardem), een dichter met writer’s block, in een landhuis dat ze met hart en ziel onderhoudt. Maar dan komt er een man (Ed Harris) aankloppen die een eerste wig drijft tussen het koppel. Hij blijkt een fan te zijn van de schrijver, die zich ontpopt tot een narcist die zich alle lof laat welgevallen. Daarna komt ook de vrouw (Michelle Pfeiffer) van de bezoeker zich opdringen. En het gaat van kwaad naar erger. De jonge vrouw raakt meer en meer gefrustreerd en de schrijver denkt meer en meer dat hij God is (pun intended).

Na een uur schakelt Aronofsky naar een hogere versnelling en wordt bevestigd wat je al een tijdje vermoedde: dit verhaal speelt zich niet af in de echte wereld. Het is dan de vraag of je wil meegaan in iets wat je kunt omschrijven als door droomlogica aangedreven allegorische horror. Uiteraard heeft zo’n benadering een absurdistisch kantje en Aronofsky is zich daar zeker bewust van, maar hij vertikt het om dat aan zijn publiek toe te geven – wat Polanski wel deed in The Ninth Gate – en houdt de teugels strak.

SPOILER ALERT

Voor wie het spel wil meespelen, biedt Aronofsky alvast een resem aan betekenislagen. Zo kan je het verhaal zien als het ontstaan en de vernietiging van Moeder Aarde, maar ook als een Children of Men-achtige parabel over de negatieve invloed van de mens, een heel eigenzinnige samenvatting van het Oude en Nieuwe Testament, een horrorsprookje over Gods gecensureerde vrouw Asherah, een zwarte komedie over het ontstaan van religie, een apocalyptische versie van the battle of the sexes, een narratieve expressie van wat de achthoek uitdrukt, de basisvorm in het huis en het meubilair.

SPOILER STOP

In feite heeft Aronofsky zich flink geamuseerd met het in mekaar passen van allerlei mogelijke lagen, een beetje zoals Peter Greenaway betekenis op betekenis stapelde in zijn intellectualistische spielerei A Zed & Two Noughts. Sta je open voor zo’n filmavontuur? Dan zal Mother! zich openbaren als een motherfucker van een film!

>>Klap

Darren Aronofsky (Black Swan) slaat een brug tussen Rosemary’s Baby en Children of Men in deze provocerende allegorische thriller over een jonge vrouw (Jennifer Lawrence), haar narcistische echtgenoot (Javier Bardem) en een hele reeks ongenode gasten.

Regie Darren Aronofsky
Cast Jennifer Lawrence, Javier Bardem, Ed Harris
Speelduur 2u01
Vanaf 13 september in de bioscoop