In het Verenigd Koninkrijk bestaat er zoiets als een Employment and Support Allowance, een uitkering die financiële steun moet bieden aan mensen die moeilijk werk vinden omdat ze langdurig ziek of gehandicapt zijn. Een fijn systeem, denk je dan, ware het niet dat er flink wat donkere kantjes aan zitten. In I, Daniel Blake brengen Ken Loach en zijn vaste scenarist Paul Laverty die met venijnige precisie in beeld.

Het sociale drama combineert twee dossiers. Aan de ene kant heb je hoofdfiguur Daniel Blake, een 59-jarige schrijnwerker uit Newcastle die buiten strijd is vanwege een hartprobleem. Dus dient hij een aanvraag in om de eerder vermelde Allowance te krijgen. Alleen moet hij eerst een Work Capability Assessment doorstaan, een test die bepaalt of hij überhaupt in aanmerking komt voor de uitkering. En in tegenstelling tot wat zijn eigen dokter benadrukt, acht die test hem wel degelijk ‘werkbekwaam’. Blake kan dat resultaat aanvechten, maar die optie vergt gigantisch veel tijd en gedoe, en intussen is hij verplicht om te solliciteren.

Vergeef me de ingewikkelde uitleg, maar I, Daniel Blake is nu eenmaal geen simpele kost. Een van de eerste grote troeven van de film is dan ook dat hij de situatie met een paar goed gekozen scènes meteen scherpstelt. Blake zit gevangen in een kafkaiaans systeem dat er vooral niet op uit is om mensen te helpen, en het zal al zijn energie kosten om overeind te blijven.

Loach en Laverty verbinden Daniels verhaal aan dat van Katie, een alleenstaande moeder van twee kinderen die lang dakloos is geweest en nu 300 kilometer van haar vorige huis een sociale woning heeft gekregen. Ook zij moet zich onderwerpen aan vernederende situaties. Vooral een scène in een voedselbank – echt gebeurd nog wel – wringt zich in je hoofd om daar voor eeuwig te blijven spoken. Daar geeft Loach een ware demonstratie van hoe je een diep emotionele gebeurtenis op een volstrekt onsentimentele manier kan weergeven.

De andere miraculeuze troef van I, Daniel Blake is dat hij in al zijn grauwe uitzichtloosheid vaak verduiveld geestig is. Dat heeft alles te maken met het karakter van Blake, een no-nonsense volksfiguur die zich niet zomaar van alles op de mouw laat spelden en een kat een kat durft te noemen. Ook al zet hij daarmee zijn eigen toekomst op het spel.

Geniet van uw tweede Gouden Palm, meneer Loach. U hebt ‘m verdiend.

>>KLAP

Er valt weinig af te dingen op de Gouden Palm die Ken Loach kreeg voor dit kafkaiaanse sociale drama over het recht op uitkeringen. Net als in Ladybird, Ladybird – maar dan met meer humor – levert het hoofdpersonage een harde strijd met het harteloze Systeem.

Regie Ken Loach
Cast Dave Johns, Hayley Squires, Dylan McKiernan
Speelduur 1u40
Vanaf 26 oktober in de bioscoop