Het is vreemd dat Hollywood in het verleden meer focuste op de kerels die het pad voor Neil Armstrong effenden (The Right Stuff) en de pioniers die bijna sneuvelden (Apollo 13), dan op de eerste-man-op-de-maan zelf. En eigenlijk ook weer niet: het was een kwestie van de juiste invalshoek te vinden. Zelfs Clint Eastwood beet er zijn tanden op stuk toen hij in 2003 James R. Hansens biografie First Man: The Life of Neil A. Armstrong naar het witte doek probeerde te vertalen. Armstrongs missie verliep immers zo vlot dat hij nooit in levensgevaar verkeerde. Toch wel wat saai, moet Clint gedacht hebben. Maar 15 jaar later heeft Damien Chazelle (Whiplash, La La Land) de klus geklaard. Met verve.

Je moet het maar durven: de weg naar de eerste maanlanding voorstellen als Orpheus’ afdaling in de onderwereld. Armstrong (Ryan Gosling) wordt geportretteerd als een man die gedreven wordt door zijn vele confrontaties met de dood. Wanneer we hem voor het eerst in een trillende stuurcabine zien zitten, lijkt hij op iemand die levend begraven werd en zichzelf wanhopig probeert te bevrijden. Chazelle versterkt het claustrofobische effect door de camera bijna constant op Goslings gezicht te richten. Zelden switcht hij naar het spectaculaire uitzicht. Wanneer Armstrong uit zijn doodskist weet te ontsnappen – Edgar Allan Poe is nooit veraf – moet hij niet veel later de dood van een kind verwerken. En de dood zal hem blijven achtervolgen en uitdagen.

Chazelle heeft de essentie van het ruimtereizen gevat. Het is een enorm eenzame onderneming, waarbij je nergens heen kan en voortdurend vreest voor je leven. Armstrongs overwinning is heel persoonlijk en heeft een tragisch kantje. Ze voelt nooit aan als de triomf van een grootse natie. Het is dan ook logisch dat Chazelle het planten van de Amerikaanse vlag op de maan niet toont. In tijden van extreem nationalisme en populisme is First Man dan ook een behoorlijk averechtse en verdomd moedige film.

>>Klap

Regie Damien Chazelle
Cast Ryan Gosling, Claire Foy, Jason Clarke
Speelduur 2u21
Vanaf 17 oktober in de bioscoop