Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

15.09.2016

Recensie Éternité

door Steven Tuffin

In de films van de Vietnamese regisseur Trân Anh Hùng hunkeren de personages vaak naar het ultieme goed: geluk. De plaats waar ze die Heilige Graal zoeken, is in de liefde en bij hun familie. The Scent of Green Papaya, À la verticale de l’été (zijn grootste parel) en Norwegian Wood verpakten die thematiek in vredevolle verhalen, Cyclo hanteerde een relatief hardere stijl. Maar de inhoud bleef consistent.

Nu vindt Trân eindelijk de tijd rijp om ook in zijn geadopteerde tweede vaderland Frankrijk – hij woont er al sinds zijn 12e – een film te maken. En waarover gaat het? Jawel, het kwetsbare geluk van een Franse familie die liefst in peis en vree zou samenleven. Éternité haalt de inspiratie bij L’Élégance des veuves van Alice Ferney, een roman uit 1995 waarvan de titel de inhoud een stuk beter omschrijft.

Het boekje is amper 125 pagina’s dik maar het overspant drie generaties, wat het in wezen ideaal maakt voor Trâns visie. De cineast moet het immers veel meer hebben van zijn sfeer en stijl dan van zijn uitgewerkte verhaal. Ferneys beknopte plot bood Trân de kans om een afgewerkt verhaal te vertellen zonder overbodige franjes.

Éternité lijkt soms zelfs meer op een mantra dan op een film, een illustratie dat de geschiedenis weinig meer is dan de eeuwige terugkeer van hetzelfde. Mannen en vrouwen bouwen samen iets op uit liefde, en dan gebeuren er vreselijke dingen waarvan met name de vrouwen het leed mogen torsen.

Het verhaal concentreert zich dan ook op de dames in de familie, gespeeld door onder meer Audrey Tautou, Mélanie Laurent en Bérénice Bejo. Hun belevenissen worden begeleid door een vertelstem die de mooie en de kwade dagen op even neutrale toon van commentaar voorziet.

“Arthur en Julie Bourgeois hadden vijf dochters”, begint het. “Twee van hen stierven jong. De drie andere, Hélène, Henriette en Valentine, vonden hun geluk in het huwelijk. Uit hen kwamen achttien kleinkinderen voort, drieënveertig afstammelingen van de tweede generatie, honderdvierenvijftig van de derde generatie en op vandaag al tachtig van de vierde generatie.”

De Zuid-Franse familie Bourgeois heeft zijn naam trouwens niet gestolen, want het gaat om een clan die zich weinig zorgen heeft moeten maken om materiële zaken. Maar die rijkdom volstond niet om de dood weg te houden, verre van zelfs.

Met zijn gezapige voice-over — ingesproken door Trâns echtgenote Trân Nu Yên Khê — en schrijdende tempo dreigt Éternité zijn publiek al eens in slaap te wiegen, en je struikelt op den duur over het uitgestrekte muziektapijt. Maar Trâns unieke stijl en zijn oog voor adembenemende inkadering zorgen ervoor dat je nooit echt afdwaalt. Hij houdt de focus strikt op de vrouwen en laat de eigenlijke actie soms buiten het scherm.

Bovendien trekt hij je onvermijdelijk mee in zijn diep romantische visie op het leven, waar het gevoel van blote voeten in een kabbelend beekje even zwaar weegt als de gruwel van de Eerste Wereldoorlog. Neem het slechte bij het goede en geniet van elk moment, lijkt Trân te zeggen. Een mooie filosofie.

>>KLAP

De Viëtnamese regisseur Trân Anh Hùng (Norwegian Wood) past zijn unieke zin voor esthetiek toe op een Frans drama over de vrouwen in een vroeg 20e-eeuwse familie. Een film die verwant is aan Fried Green Tomatoes, zij het met chiquere kostuums.

Regie Trân Anh Hùng
Cast Audrey Tautou, Mélanie Laurent, Bérénice Bejo
Speelduur 1u55
Vanaf 14 september in de bioscoop