Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

27.12.2017

Recensie All the Money in the World

door Chris Craps

Oliemagnaat Jean Paul Getty (1892-1976) was geen aangename vent, maar voor een filmverhaal blijkt hij bijzonder interessant. De man, die bij zijn overlijden bijna 9 miljard dollar bezat, liet in zijn kasteel in Engeland een betaaltelefoon installeren omdat hij niet wilde dat er van hem geprofiteerd werd. Het is een anekdote die veel zegt over Getty en ze zit niet toevallig in All the Money in the World, Ridley Scotts studie van een rijkaard die meer van dingen dan van mensen hield.

De film spitst zich vooral toe op die ene gebeurtenis in de jaren 70 die drie generaties Getty in het wereldnieuws brachten. Op 10 juli 1973 werd Jean Paul Getty III, de 16-jarige kleinzoon van de oliebaron (Christopher Plummer), in Rome ontvoerd door plaatselijke criminelen. Deze vroegen 17 miljoen dollar losgeld. De enige die zoveel geld had was niet vader Jean Paul Getty jr. of moeder Gail Harris (Michelle Williams), maar grootvaderlief. Die weigerde echter te betalen, waardoor voor Gail een race tegen de klok ontstond om het geld te vinden.

Hoewel All the Money in the World heel klassiek overkomt, is de film dat geenszins. Hij begint nogal aarzelend. Tijdens het eerste half uur krijg je een commentaarstem van de jongste Getty en flashbacks, waardoor je niet meteen weet waar Scott naartoe wil. Zo vraag je je af wie nu de protagonist is. Je denkt kleinzoon Getty omwille van zijn voice-over, maar die verdwijnt plots en moeder Gail lijkt ineens de leidende instantie, om niet lang daarna vervangen te worden door de voormalige CIA-agent Fletcher Chase (Mark Wahlberg), de persoonlijke fixer van de oude Getty.

Pas in de tweede helft van de film wordt duidelijk dat dit een verhaal is met een antagonist als protagonist. Het centrale personage waar alle andere personages moeten tegen opboksen is de oudste Getty. Het is ook in de tweede, meer rechtlijnige helft dat de film behoorlijk spannend wordt. Dat geldt zeker voor iedereen die weet wat de ontvoerders met de jonge Getty hebben uitgestoken.

Maar de spanning gaat wel ten koste van de feiten. Zo lijkt het onwaarschijnlijk dat Chase zich plots tegen zijn baas zou gekeerd hebben of dat een van de ontvoerders sympathie zou gehad hebben voor zijn slachtoffer. Sommige incidenten worden drie jaar vervroegd, andere blijken pure fantasie. Scott staat erom bekend de werkelijkheid zonder aarzelen om te buigen in functie van de dramatiek – wie de feiten wil kennen, moet maar naar een documentaire kijken.

Scott lijkt hier vooral te willen tonen dat een man zoals Getty geen probleem met geld heeft, maar wel met mensen. Hij is iemand die houdt van dingen en dan vooral van kunstvoorwerpen omdat hij daarvan de schoonheid kan zien. Het is dan ook geen toeval dat Getty eindigt als een van zijn kunstobjecten, waarmee Scott overduidelijk verwijst naar Citizen Kane, met zijn Getty-achtige hoofdpersonage.

Uiteraard gaat Christopher Plummer met de film lopen. Geen verrassing, want de man acteert nooit slecht. Door de stunt van Scott om oorspronkelijk acteur Kevin Spacey last-minute te vervangen door Plummer krijgt de vertolking van de The Sound of Music-verteraan wel extra weerklank. De logische verklaring voor die ingrijpende beslissing is dat de gewraakte Spacey de kansen op Oscars en andere filmprijzen ondermijnd zou hebben. Dat zal wel waar zijn, maar het lijkt er toch ook op dat Scott een mogelijkheid zag om komaf te maken met een 58-jarige acteur met veel te veel make-up  – kijk maar naar de trailer met Spacey – die een 81-jarige moet spelen.

>>Klap 

De beruchte ontvoering van Jean Paul Getty III in de vroege jaren 70 en de weigering van zijn steenrijke grootvader om het losgeld te betalen, wordt door Ridley Scott in een dramatische thriller gegoten die flink knipoogt naar Citizen Kane. Christopher Plummer steelt de show als de gierige oliemagnaat.

Regie Ridley Scott
Cast Michelle Williams, Christopher Plummer, Mark Wahlberg
Speelduur 2u13
Vanaf 27 december in de bioscoop