Bijna twee miljoen bezoekers gingen het voorbije jaar naar een Vlaamse film kijken. Bovendien blijft ook de erkenning uit het buitenland niet uit met een nieuw recordaantal internationale festivalonderscheidingen. Dit en meer blijkt uit de jaarverslagen die het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) vandaag en morgen presenteert. Het VAF stelt daarbij ook zijn nieuwe structuur voor, als antwoord op de nieuwe bevoegdheden die het er bij krijgt. 

Het VAF/Filmfonds steunde vorig jaar voor ruim 11,5 miljoen euro aan goedgekeurde projecten, waarvan zo’n 7,8 miljoen weggelegd was voor fictie (93 goedgekeurde projecten), 1,7 miljoen voor documentaire (46 goedkeuringen), 1,6 miljoen voor animatie (23 goedkeuringen) en een klein half miljoen binnen de categorie filmlab (24 goedkeuringen).

In 2013 gingen 1.994.891 bioscoopbezoekers naar een Vlaamse (co)productie kijken. Dit is een stijging ten opzichte van 2012 toen er ruim 1,7 miljoen werden geteld. Van het totaal aantal Belgische bioscoopbezoekers dat vorig jaar naar een Belgische (co)productie ging kijken (2,57 miljoen), behaalde de Vlaamse film een aandeel van 77,41%. Dé bioscooptopper is Kampioen zijn blijft plezant die op 31 december 2013 afklokte op ruim 386.000 bezoekers, op de voet gevolgd door Het vonnis (374.891) en Marina (372.295). Op 31 maart zat de Kampioenenfilm al op ruim 720.000 bezoekers, gevolgd door Marina(506.421) en Het vonnis (394.928).

Het uitzonderlijke succes door de release van drie grote Vlaamse publieksfilms in de tweede helft van 2013, zorgde volgens de Federatie der Cinema’s in België (FCB) voor een status-quo in het bioscoopbezoek in Vlaanderen, terwijl dit in Wallonië en Brussel met respectievelijk 10% en 6,9% daalde. Op nationaal vlak daalde het bioscoopbezoek met 4,6%.

De carrière van een speelfilm stopt niet bij de bioscoop, er volgt nog een parcours via andere exploitatievormen zoals bv. televisie. Groenten uit Balen spande vorig jaar de kroon met meer dan een miljoen kijkers, gevolgd door Allez, Eddy! (819.938), Hasta la vista (809.912) en Tot altijd (700.284). Ook Swooni, Rundskop en De helaasheid der dingen wisten elk telkens meer dan een half miljoen kijkers te overtuigen. Bovendien haalden ook documentaires als De koning van de Mont Ventoux (132.467), The Sound of Belgium (130.197) en La terre amoureuse (103.152) mooie resultaten, net zoals de animatiefilms Van de kat geen kwaad (49.624) en Brendan, het geheim van Kells(26.869).

Video-on-Demand (VoD) zit sterk in de lift, maar snoept consumenten weg bij de klassiekere vormen van filmkijken zoals dvd en Blu-ray. Terwijl in 2013 bijvoorbeeld zo’n 41.000 exemplaren van de dvd/Blu-ray van The Broken Circle Breakdown de deur uit gingen, werd de film tijdens dezelfde periode ook 75.000 keer opgevraagd via VoD. Voor het eerst valt er ook een lichte daling te noteren op het vlak van het illegaal online aanbieden van Vlaamse audiovisuele creaties. Ondanks deze daling blijft piraterij en illegaal downloaden een zeer ernstig probleem dat de audiovisuele sector veel schade toebrengt.

In 2013 noteerde Flanders Image 338 onderscheidingen voor Vlaamse audiovisuele creaties, in vergelijking met 298 het jaar voordien. 2013 was dan ook het jaar waarin The Broken Circle Breakdown internationaal ging en Veerle Baetens tijdens de European Film Awards verkozen werd tot Beste Actrice, Dood van een schaduw o.a. een Oscarnominatie behaalde, Matthias Schoenaerts in Frankrijk een César won als Beste Mannelijke Belofte, Wouter Bouvijn genomineerd was voor een Student Oscar, en ook Baghdad Messi zijn triomftocht aanvatte. Op animatievlak zag het met Vlaanderen gecoproduceerdePinocchio zich genomineerd voor de European Film Awards. Oh Willy… was dan weer in de running voor een Franse César, terwijl Norman in Annecy bekroond werd als Beste Debuut. 2013 was ook het jaar waarin de documentaires Junior en The Circlegeselecteerd werden voor het prestigieuze Hot Docs, terwijl Rain afreisde naar het LA Film Fest en Rêve Kakudji en Dust Breeding te zien waren tijdens IDFA. Het experimentele Tokyo Giants viel bovendien in de prijzen tijdens ZINEBI in Bilbao.

Dankzij de doorbraak op internationale festivals beginnen Vlaamse films ook populairder te worden bij aankopers. Zo liepen 28 Vlaamse (co)producties het afgelopen jaar in de bioscopen van onze buurlanden Frankrijk, Duitsland, Nederland en het Verenigd Koninkrijk en werden de rechten van tal van (co)producties waaronder o.a. Allez, Eddy!,Borgman, Het vijfde seizoen, Marina, Sammy’s Adventures 2, Tot altijd en Noordzee, Texas aan verschillende territoria verkocht.

In 2013 ondersteunde het VAF/Mediafonds voor ruim 1,3 miljoen euro aan documentairereeksen, voornamelijk kwalitatieve Canvasreeksen over geschiedenis, architectuur, maatschappelijke fenomenen,… Enkele ondersteunde producties, zoals bijvoorbeeld Grand Central Belge, Surplace of Jean redt Europa (Acht), waren ondertussen al te zien op televisie. In totaal ging ook €868.000 naar animatiereeksen zoals Rintje, Dimitri, Chickentown (seizoen 2), Kika & Bob (seizoen 2) en ZOOks. Tot slot ondersteunde het Mediafonds voor ruim 4,8 miljoen euro aan fictiereeksen waaronder bijvoorbeeld de goed onthaalde één-reeks Marsman, Frank Van Passels Amateurs (vtm),Amigo’s van Jan Matthys (vtm), Cecilia Verheydens Vriendinnen (één) of Beau séjour van Kaat Beels en Nathalie Basteyns (één).

Nieuw in 2013 was daarnaast het openstellen van het Mediafonds voor crossmediale afgeleiden van tv-reeksen. Zo kreeg de second-screen toepassing van de misdaadreeks De Ridder als eerste fictieproject hiervoor steun, net zoals de animatiereeksen Kika & Boben ZOOks.

Het succes van Vlaamse televisieprojecten vertaalde zich tijdens 2013 ook in heel wat selecties en onderscheidingen op festivalvlak. Zo werd Clan vertoond op de prestigieuze televisiefestivals FIPA Biarritz en Séries Mania, won Het goddelijke monster de prijs voor Beste Regisseur in het Chinese Sichuan, viel Quiz Me Quick tweemaal in de prijzen tijdens het BANFF World Media Festival en zag The Spiral zich genomineerd voor de International Digital Emmy Awards.

Daarnaast wisten de reeksen ook telkens televisiekijkend Vlaanderen aan het beeldscherm te kluisteren, met gemiddeld 1,5 miljoen kijkers voor Salamander en een klein miljoen voor Eigen kweek. Zuidflank wist wekelijks zo’n 600.000 kijkers te boeien en ook het met Vlaanderen gecoproduceerde Parade’s End trok telkens ruim een half miljoen kijklustigen. Daarnaast wisten ook documentaire reeksen te bekoren zoals 1 op 10(280.103) en Red Star Line (238.344).

Het VAF/Gamefonds kon in 2013 rekenen op 50 aanvragen wat een sterke stijging betekent ten opzichte van de 32 aanvraagdossiers die tijdens het opstartjaar 2012 werden ingediend. In 2013 werd voor €174.592 aan projecten goedgekeurd die bestemd zijn voor het leerplichtonderwijs, €193.650 ging naar de ondersteuning van serious games terwijl er binnen de categorie entertainment games voor €325.508 aan projecten werd goedgekeurd. In totaal kregen 18 projecten steun toegezegd.

Na de voorstelling morgen van het eerste jaarverslag van het VAF/Gamefonds volgt een showcase van een aantal door het Fonds ondersteunde games, zoals Farmony (leerplichtonderwijs), Kaatjes Bordspel (serious games), Woolfe en The Baron (entertainment games).

Ook Screen Flanders, de nieuwe economische maatregel voor film die midden april 2012 gelanceerd werd, beleefde in 2013 zijn eerste volledige operationele jaar. Daarbinnen werden drie calls afgehandeld (één oproep van 2012, twee van 2013), waarbij uiteindelijk 40 van de 56 ingediende projecten goedgekeurd werden voor een totaal bedrag aan terugbetaalbare steun van €9.210.000. Screen Flanders verleende steun aan zowel nationale als internationale projecten, zoals onder andere The White Queen, The Team,Bevergem, Deadline 25/5; animatieprojecten als Jack and The Cuckoo-clock Heart,Phantom Boy, Dimitri of Cafard; documentaires als Archibelge! en Another Day of Life en fictieprojecten waaronder Brabançonne, De behandeling, FC Kampioenen: Kampioen zijn blijft plezant en Labyrinthus.

Nieuwe bevoegdheden en nieuwe structuur
Het Vlaams Audiovisueel Fonds krijgt via een beheersovereenkomst met de Vlaamse Gemeenschap een pakket bevoegdheden rond de ondersteuning en promotie van de Vlaamse audiovisuele creatie alsook vorming en onderzoek omtrent de sector toevertrouwd.

Vanaf 2014* zal de steunpuntfunctie voor de hele professionele audiovisuele keten (betreffende single screen) finaal bij het VAF komen te liggen en zal ook het audiovisuele luik van het Kunstendecreet gefaseerd naar het Fonds verhuizen. Omwille van deze groei zal de structuur van het VAF evolueren van de huidige driepijlerstructuur naar een nieuwe werking bestaande uit zes domeinen. (*onder voorbehoud van stemming van het Decreet door het Vlaams Parlement, en goedkeuring door de Vlaamse Regering later deze week.)

Het VAF/Filmfonds wordt gesteund door Vlaams minister van Cultuur Joke Schauvliege, terwijl het VAF/Mediafonds onder de bevoegdheid valt van Vlaams minister van Media Ingrid Lieten. Het VAF/Gamefonds wordt gesteund door de Vlaamse minister van Media en Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet. Screen Flanders werd gelanceerd op initiatief van Vlaams minister-president Kris Peeters en de Vlaamse minister van Cultuur.