Frederick Wiseman doet bij het grote publiek waarschijnlijk niet hetzelfde belletje rinkelen als pakweg Michael Moore of Louis Theroux. Toch is de man één van de meest gerenommeerde documentairemakers van zijn generatie. Zijn films vallen op door hun sobere stijl: er is geen voice-over, er zijn geen interviews, er zijn enkel registraties.

Niets nieuws onder de zon in deze  documentaire  over – je raadt het nooit – de National Gallery in Londen, al drijft de filmmaker zijn onderwerp en stijl nu wel héél ver. Met een speelduur van drie uur en zonder enig spoor van een spanningsboog is National Gallery een documentaire die van zijn publiek een enorme inspanning vraagt. Inlevingsvermogen voor museumgidsen en interesse voor middeleeuwse en renaissancistische kunst zijn een must voor wie dit wil doorstaan.

Hoewel Wisemans uitgebreide cv het tegendeel bewijst, overheerst het gevoel dat National Gallery werd gemaakt door iemand wiens passie voor kunst groter is dan zijn liefde voor film. De docu-maker is duidelijk gefascineerd door gidsen die de thematiek en symboliek van een Rubens uitleggen, maar zo mogelijk nog meer door de mensen die nú nog steeds aan die kunstwerken werken.

Jammer genoeg blijkt dat zelden engagerende cinema op te leveren. Scènes van een dikke vijf minuten waarin iemand een kader van een laag bladgoud voorziet of een drieluik inkadert, zijn geen uitzondering in de docu. Een restaurateur mag tot drie keer toe uitleggen wat zijn job inhoudt, en dat is – minstens – twee keer te veel.

Andere rode draden dringen zich op. De moeilijke positie van culturele instellingen in een commerciële wereld bijvoorbeeld, maar die invalshoek beperkt zich tot weinig opwindende registraties van stafvergaderingen. Ook rond de mogelijkheden die de Gallery aan amateurkunstenaars biedt, wordt nauwelijks iets gedaan.

Frederick Wiseman vertelt vaak dat zijn films vorm krijgen op de montagetafel. Toch kan je je niet van de indruk ontdoen dat National Gallery baat had gehad bij een goede en vooral strenge monteur. Drie uur is simpelweg te lang, zeker voor een film die bestaat uit eindeloze herhaling van rondleidingen, restauraties en academische sessies over schildersymboliek. Kunstliefhebbers weten waarheen, filmliefhebbers blijven op hun honger zitten.

>>KLAP

Weinig films mikken op zo’n specifieke niche als deze documentaire die een erg diepgaande rondleiding in het Londense museum biedt. Kunstfanaten die zich graag willen verdiepen in middeleeuwse en renaissancistische schilderkunst, weten waar naartoe.

Regie Frederick Wiseman
Speelduur 2u53
Vanaf 17 december in de bioscoop

@Ewoud51