27.10.2015
“Ik noem mezelf al een feministe sinds ik kan praten”
Films die op een oprechte manier de leefwereld van jonge meisjes portretteren, je komt ze niet vaak tegen. Gelukkig bracht de Amerikaanse regisseuse Marielle Heller daar recent verandering in met de verfrissende coming of age-prent The Diary of A Teenage Girl.
Eerlijkheid. Het is een woord dat Marielle Heller tijdens ons gesprek in Gent vaak in de mond neemt wanneer ze praat over haar eerste langspeler. Het is dan ook de perfecte term om The Diary of a Teenage Girl mee te omschrijven. Heller had een simpel doel voor ogen met de prent: op een waarheidsgetrouwe en herkenbare manier weergeven wat het is om een tienermeid te zijn. Als bron gebruikte ze haar eigen ervaringen, maar vooral de gelijknamige graphic novel van Phoebe Gloeckner, over het meisje Minnie Goetze die bruist van passie, seksuele verlangens en emoties, plus de koffer induikt met de vriend van haar moeder. “Toen ik het las, was het alsof ik een druppel water dronk na een jarenlange dorst. Het was zo verfrissend om eindelijk een verhaal te vinden waarmee ik een band voelde.”
Maar hoe maak je een film met een thematiek die in het preutse Hollywood niet snel met trompetgeschal zal onthaald worden? Juist ja, je klampt gewoon enkele Belgen aan! De man van Heller stelde haar voor aan de mensen van het Belgische productiehuis Caviar – dat een vestiging heeft in Los Angeles – die met haar in zee wilden om Diary tot leven te brengen. Heller is er zich dan ook van bewust dat ze geluk heeft gehad: “Ik dacht dat het moeilijker zou zijn om geld te vinden. Gelukkige schoten ‘mijn Belgen’ te hulp.” Ze kreeg twee miljoen, strikte Bel Powley, Kristen Wiig en Alexander Skarsgård voor de hoofdrollen en de rest is geschiedenis.
De film reist nu al rond de wereld sinds het Sundance Film Festival in januari. Hoe heb je de afgelopen maanden, die gevuld waren met positieve reacties en festivalselecties, beleefd?
Marielle Heller: “Vreugdevol! . Al het harde werk is achter de rug, je kan gewoon genieten en de film met anderen delen. Ik ben er ook heel trots op. Ik zou er niets aan veranderen. Ik vind het plezierig om te zien hoe mensen reageren. Het is gewoonweg het best-case scenario. De kans bestaat altijd dat niemand een film als deze bekijkt.”
Wat wou je precies bereiken met de film?
Heller: “Op een eerlijke manier tonen hoe een tienermeisje door het leven gaat. Alles komt neer op: “Wie is dit meisje? Wat voelt ze? Hoe is ze er emotioneel aan toe?” Dat was steeds de leidraad om het verhaal van Minnie te vertellen. Het was ook belangrijk voor me omdat films als deze niet gemaakt worden. Zeer weinig verhalen worden vanuit het perspectief van een vrouw verteld. Blanke heteromannen vormen vaak de standaard. Er is geen reden waarom het vrouwelijk standpunt de standaard niet kan zijn. Toch wordt het gezien als radicaal, ook al zou dat niet mogen.”
Er vloeide al heel veel inkt over de zogenaamde male gaze. Hoe zou je de female gaze omschrijven binnen het concept cinema?
Heller: “Daar moet ik bijna niet over nadenken. Ik vertel automatisch een verhaal vanuit een vrouwelijke blik. Ik volg mijn instinct en probeer niemand te imiteren. Waar ik het meest over nadacht tijdens het maken van deze film was de aanpak van de seksscènes en hoe ik de hele film vanuit Minnie’s perspectief moest vertellen.”
Wat was je precieze benadering van de seksscènes?
Heller: “Ik heb geprobeerd om ze niet te filmisch te benaderen, zodat de scènes niet te geil en te gestileerd werden. Het moest natuurlijk aanvoelen. We draaiden alle intieme momenten tijdens de eerste week. Het waren de eerste seksscènes die ik ooit had geregisseerd, dus in het begin voelde ik me wel even ongemakkelijk, maar uiteindelijk wordt het iets normaal en ben je gewoon met het verhaal bezig. Gelukkig konden de acteurs het goed met elkaar vinden en hadden we alles goed voorbereid.”
Heb je veel van je eigen tienerervaringen in de film verwerkt?
Heller: “Veel. Het is natuurlijk niet mijn verhaal. Mijn jeugd was minder traumatisch en ik heb geen seks gehad met de vriend van mijn moeder. De emoties kon ik wel goed plaatsen. Terugkijken naar mijn eigen jonge jaren bleek wel een beetje pijnlijk, maar het voelde ook goed. Ik en hoofdactrice Bel Powley ondervraagden elkaar steeds over elkaars tienerervaringen en hoe we ons voelden toen we even oud als Minnie waren.”
Feminisme is dankzij het internet en andere media weer helemaal terug. Zie je je film als feministisch?
Heller: “Zeker, omdat de film eerlijk is over vrouwelijke verhalen en een stem geeft aan tieners wiens verhaal niet altijd wordt verteld. Ik ben blij dat mensen de term eindelijk omarmen. Ik noem mezelf al een feministe sinds ik kan praten.”
Soms krijgt het wel een negatieve bijklank. Er zijn ook vrouwen die de term verwerpen. Waarom is dat, denk je?
Heller: “Simpel, omdat ze zijn opgegroeid in een patriarchale maatschappij die hen vertelt om zich te schamen over wie ze echt zijn. De wortels van het patriarchaat rijken diep. In alle culturen zie je vrouwen die gebukt gaan onder repressie van hun identiteit en zelfhaat. Maar ik hoop dat er verandering op til is.”
Ook in Hollywood lijkt er stap per stap verandering op til op vlak van de genderkloof die er heerst. Merk je daar iets van?
Heller: “Zeker. Meer stemmen dwingen Hollywood om de genderkloof tussen mannen en vrouwen te dichten. Maar het kan momenteel nog veel beter. Zo zijn er niet veel vrouwelijke regisseurs aan het werk. Ik vind het dan ook niet erg om er over te praten. Het is belangrijk dat vrouwelijke cineasten elkaar steunen door zich te laten horen en andere vrouwen aan te moedigen om hetzelfde te doen. Stil zijn helpt niemand verder.”
De film speelt zich af in de seventies. Hoe was het om dat tijdperk terug tot leven te brengen?
Heller: “Leuk en moeilijk. Visueel was het alvast geweldig: de kostuums, het meubilair,… Omdat we een klein budget hadden, moesten we wel creatief zijn. We konden geen honderd wagens uit de jaren zeventig bestellen om te gebruiken.”
Had je een favoriet seventies-artefact op de set?
Heller: “De houten schoenen die Minnie draagt zijn het beste paar schoenen dat ik ooit heb gezien. En ook de garderobe van Kristen Wiig vond ik oogverblindend.”