“Are you paying attention?” vraagt hoofdpersonage Alan Turing zich af tijdens het begin van deze biopic. You better be! Het eindresultaat is een indrukwekkende evenwichtsoefening over een meer dan interessant individu.

Turing was een briljant wiskundige, een geniaal logicus, eersteklas codebreker en vader van de artificiële intelligentie. Hij was ook een oorlogsheld en pionier in de strijd tegen vooroordelen. Wat moet een man nog meer doen om een biopic te verdienen? Gratie krijgen van de Britse Queen, zo blijkt. Zestig jaar na zijn dood verleende her majesty hem een openbaar pardon en plots was de tijd rijp om Andrew Hodges’ boek Alan Turing: The Enigma naar het witte doek te vertalen. Met succes, want The Imitation Game is een sterke en triomfantelijke biopic geworden over één van de vreemdste en eigenzinnigste Britse oorlogshelden uit de geschiedenis.

We schrijven 1941. De Tweede Wereldoorlog is in volle gang en de nazi’s hanteren een schijnbaar onontcijferbare code om onopgemerkt hun aanvallen en posities door te spelen. De eigenzinnige maar begaafde mathematicus Alan Turing wordt ingehuurd door de Britse defensie om deze Enigma-code te breken. Hij krijgt de leiding over een groep bollebozen die de koppen bij elkaar steken om het complexe ding te ontcijferen en de oorlog te winnen.

Net zoals zijn protagonist is The Imitation Game een vreemd beestje. Enerzijds is het een spannende oorlogsthriller over een vernuftig team van Britse whizzkids die de Enigma-code proberen te kraken, anderzijds schetst de film een tragisch portret van de onbezongen held die de geallieerden aan de overwinning hielp, maar alsnog in ongenade viel door zijn seksuele identiteit. Het verhaal van Turing vereenzelvigt zich dan wel met het kraken van de nazicode, het grootste raadsel is de mens achter het oorlogsicoon. Ondanks zijn minder fraaie kwaliteiten is het makkelijk om sympathie te voelen voor Turing door de impressionante wijze waarop Benedict Cumberbatch hem vertolkt. De Sherlock-ster speelt Alan Turing niet, hij wordt Alan Turing.

Schetst de film een compleet beeld van de hoofdpersoon? Niet echt, nee. Zijn relatie met Joan Clarke – voortreffelijk gespeeld door Keira Knightley – krijgt beduidend meer aandacht dan zijn homoseksuele affaires en zijn naoorlogse computerwerk wordt over het hoofd gezien. Moet het portret compleet zijn? Evenzeer niet. De kracht van regisseur Morten Tyldums film zit ‘m niet in de historisch accurate details, maar wel in de dynamiek tussen een oprecht spannende thriller en de afdaling in de psyche van een man wiens brein onophoudelijk aan het werk is. De voortreffelijke soundtrack van Alexandre Desplat doet de rest.

>> KLAP

Star Trek Into Darkness-slechterik Benedict Cumberbatch zet een Oscarwaardige prestatie neer als Alan Turing, een wiskundig genie met sociale gebreken en een diep geheim. Dit op feiten gebaseerde drama sluit met zijn vele komische toetsen aan bij films als The King’s Speech.

Regie Morten Tyldum
Cast Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, Matthew Goode
Speelduur 1u54
Vanaf 14 januari in de bioscoop

@TomRouvrois