“Bye-bye, Middle-earth!” Met die gedachte sleepte ik me richting bioscoop om het allerlaatste – dat hoop ik toch – filmavontuur te aanschouwen dat Peter Jackson in J.R.R. Tolkiens magische universum situeert.

Ooit was ik een true believer. Het onlangs door me herbezochte The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring blijft een van de indrukwekkendste cinema-ervaringen van het – ondertussen niet meer zo – nieuwe millennium. Van de bucolische gezelligheid van de Shire over de tragische confrontatie met de imposante Balrog tot het hartverscheurende einde: de filmmaker uit Nieuw-Zeeland ging trefzekerder te werk dan die Mannschaft in hun beste doen.

De magie begon echter al vlug te vervagen. The Two Towers ging gebukt onder een overload aan gewandel, The Return of the King gaat niet voor niets door het leven als ‘de film met de 101 eindes’ en de vorige afleveringen van Jacksons driedelige The Hobbit-bewerking bevatten samen amper drie memorabele scènes.

Eerst het slechte nieuws: The Battle of the Five Armies is geen glorieuze terugkeer naar het niveau van de allereerste Midden-aarde-prent. Daarvoor zit het ritme te mank, ogen de digitale effecten nog steeds op eigenaardige computerexperimenten, bereiken de humoristische momenten soms Studio 100-achtige dieptes, overstijgt Martin Freemans titelpersonage nooit het niveau van bekkentrekkende nitwit en voelt het geheel aan als een verplicht laatste nummertje.

Ook is het onbegrijpelijk dat een film die in medias res begint – het kostte me ettelijke minuten om bij te benen – een figuur als de op goud verlekkerde draak Smaug zo snel overboord gooit. Of hoe je een personage twee films lang teaset om het dan na een kwartier in de derde film af te voeren. Bovendien hebben Jackson en de zijnen ervoor gekozen om Smaugs aanval op het vissersdorp zo strak en sober in beeld te zetten dat je het gevoel krijgt dat ze zelf op het arme beest uitgekeken waren.

Maar er zijn ook positieve noten. Als je een relatief dun boek als The Hobbit verdeelt over drie films, krijg je de kans om bepaalde elementen extreem uit te werken. En dat heeft extreme gevolgen. Zo krijgt Jackson hier de tijd om de mentale worstelingen van hoofddwerg Thorin zo uitgebreid uit te beelden dat je bijna kan spreken van een blockbuster met psychologische diepgang.

Daarnaast zorgt de extra tijd ervoor dat de groeiende haat tussen zogenaamde bondgenoten als de elven, de dwergen en de mensen bijna tastbaar op het witte doek wordt weergegeven. Puikste punt is ongetwijfeld het al bij al simpele einde dat in tegenstelling tot dat van The Return of the King weet wanneer genoeg daadwerkelijk genoeg is geweest.

Maar wees eens eerlijk: wie had ooit gedacht dat het finale afscheid van Midden-aarde zo welkom zou zijn?

>>KLAP

Peter Jackson en zijn team nodigen iedereen uit voor een laatste rondje Midden-aarde en zorgen voor een waardig afscheid dat fans van The Lord of the Rings– en The Hobbit­­-franchises als zoete koek zullen slikken.

Regie Peter Jackson
Cast Martin Freeman, Orlando Bloom, Richard Armitage
Speelduur 2u22
Vanaf 10 december in de bioscoop

 @Waanzinema