De Franse filmmaker Céline Sciamma, bekend van onder meer Portrait de la jeune fille en feu, heeft op woensdag 12 oktober op Film Fest Gent een Joseph Plateau Honorary Award ontvangen. Ze kreeg die prijs uit handen van Lukas Dhont, die één dag eerder het festival op gang trapte met Close. Beide regisseurs gingen voor de prijsuitreiking in gesprek over elkaars oeuvre.

Woensdagavond eerde Film Fest Gent regisseur-scenarist Céline Sciamma met een Joseph Plateau Honorary Award. De komst van Sciamma naar Gent – gerealiseerd in samenwerking met de Unie van Regisseurs – was fel geanticipeerd. De vertoning van haar meest recente film, Petite maman, in combinatie met een gesprek tussen de veelgeprezen Franse regisseur en de Belgische filmmaker Lukas Dhont was in een mum van tijd uitverkocht. De twee cineasten ontmoetten elkaar voor een volle zaal en hadden het over Sciamma’s oeuvre en haar voortrekkersrol in de 21ste-eeuwse queer cinema. Na het gesprek overhandigde Lukas Dhont Céline Sciamma een Joseph Plateau Honorary Award. Met deze oeuvreprijs wil Film Fest Gent de unieke en belangrijke stem van Sciamma binnen het filmlandschap erkennen. Haar bijdrage aan de recente cinemageschiedenis kan nu al niet onderschat worden, met tal van films waarin de vrouwelijke ervaring centraal staat.

“Jouw films tonen hoe helend het is om het onzichtbare zichtbaar te maken.“ – Lukas Dhont

Céline Sciamma groeide op in een buitenwijk van Parijs en studeerde eerst Franse Literatuur vooraleer ze toegelaten werd op La Fémis, een van de meest prestigieuze filmscholen ter wereld. Met haar debuut Naissance des pieuvres (2007) werd ze geselecteerd voor de Un Certain Regard-competitie in Cannes. Dat jaar won ze de Prix Louis-Delluc voor beste debuut, een prijs die ze overigens deelde met Mia Hansen-Løve (voor Tout est pardonné) die op 22 oktober haar nieuwe film Un beau matin in Gent komt voorstellen. Samen met haar volgende films Tomboy (2011) en Bande de filles (2014) vormt Naissance des pieuvres een losse trilogie van coming-of-ageverhalen in de Parijse buitenwijken. In 2019 veroverde Sciamma zowat alle cinefiele harten met haar vurig historisch liefdesdrama Portrait de la jeune fille en feu. Het passionele en emotioneel verwoestende relaas van een romance tussen twee vrouwen in de 18de eeuw wordt aanzien als een absoluut meesterwerk van de hedendaagse cinema en is een perfect voorbeeld van hoe Sciamma met een female gaze heteronormatieve en patriarchale tropen vermijdt en zelfs onderuithaalt. Sciamma’s vijfde langspeler, Petite maman (2021), bleek al even betoverend. Met die heel intieme parabel over herinneringen, kindertijd, familie en vriendschap bewees de regisseur opnieuw dat ze een filmmaker is om te koesteren. Ook als scenarist voor andere regisseurs drukt Céline Sciamma haar stempel. Zo schreef ze mee aan het scenario van het Oscargenomineerde Ma vie de Courgetteen van Jacques Audiards Les Olympiades(vorig jaar te zien op FFG).

Céline Sciamma had ook nog goed advies in huis voor filmmakers: “Ooit kreeg ik het volgende advies van Pascale Ferran [regisseur van Lady Chatterley]: ‘We zouden allemaal moeten doen wat gemakkelijk is voor ons.’ Het lijkt als een non-advies, maar Ferran vertelde net iets extreem waardevol. Er is altijd een gemakkelijke manier. En dat heeft niks met een gebrek aan ambitie te maken.“

Joseph Plateau Honorary Award

“Een award is een cultuur. Ik zag de lijst met winnaars en ik wilde erbij horen. Uiteraard, want Sandra Bullock is er een van! Bovendien is deze award een geweldige uitvinding. Plateau begreep de illusie van beweging. Wat als we vanaf nu naar cinema refereren als “de illusie van beweging”. Wat zou dat betekenen voor de definitie van cinema als kunstvorm en de manier waarop we erover denken?” – Céline Sciamma

De Joseph Plateau Honorary Award wordt uitgereikt aan festivalgasten die een speciale bijdrage leverden aan de kunst van het filmmaken. De award zelf is een replica van professor Joseph Plateau’s fenakistiscoop, een toestel waarmee hij een serie van opeenvolgende tekeningen doorlopend ‘in beweging’ kon brengen. De fenakistiscoop stond mee aan de basis van het idee van bewegende beelden en daarmee ook de basis van het filmmaken. Vorige winnaars zijn onder meer Andrea Arnold (2021), Viggo Mortensen (2020), Géraldine Chaplin (2019), Ken Loach (2016), Isabelle Huppert (2011), Walter Hill (2007) … De volledige lijst met winnaars vind je op de website.