Op maandag 15 december stelt de Vlaamse documentairemaker Kristof Bilsen in het Antwerpse De Roma zijn documentaire Elephant’s Dream voor. Via universele verhalen schetst hij een portret van het moderne Congo. “Het is een land dat balanceert tussen wat was en wat komt”.

Geen gruwel, geen misdaad, geen rebellen. Neen, Kristof Bilsen wou met Elephant’s Dream een empatisch beeld van het moderne Congo schetsen. “Toen ik The Perfect Belgian draaide – een kortfilm over de Belgische identiteit – werd ik geconfronteerd met ons koloniaal verleden. Mijn interesse in het Afrikaanse land groeide en ik besloot om er een documentaire over te maken. Met Elephant’s Dream wou ik me concentreren op de oude Congolese staatsinstellingen – die een belangrijke rol spelen in het land – en universele en dagdagelijkse verhalen vertellen.”

Dat doet hij door zijn camera te richten op drie centrale personages: een postbeambte, een brandweerman en de bewaker van een treinstation. Het resultaat is een film over individuen die vastgeroest zitten terwijl externe invloeden hun land de moderniteit trachten in te slepen.

Vanwaar de titel Elephant’s Dream?
Kristof Bilsen: “Het heeft voornamelijk een poëtische betekenis. Het verwijst naar het grote land dat Congo is, een land met een olifantengeheugen en grote dromen.”

Hoe heb je de drie hoofdpersonages uit je verhaal gevonden?
“Observatie! Ik ben naar drie plekken gegaan en ben daar gebleven. Ik wou ook zeker een vrouw. Met postbeambte Henriette vond ik een zeer toffe dame. De brandweerluitenant kon zijn situatie zeer goed beschrijven en de bewaker en diens makker vormden een geweldig duo.”

Kende je veel tegenkanting toen je draaide?
“In het begin was het enthousiasme niet erg groot. Ik heb veel stempels moeten verzamelen en belangrijke figuren moeten spreken, maar uiteindelijk ging ik mee in het bureaucratische verhaal. Het feit dat ik uit België kwam was wel een voordeel.”

Had je een specifieke aanpak voor ogen toen je begon te draaien?
“Ik wou met een antropologische blik naar mijn onderwerpen kijken. Dat betekent veel statische shots en geen gebruik van een handheld camera. Het materiaal dirigeert de vorm en de muziek haal je uit de personages.”

Elephant’s Dream belicht hoe Congolese individuen geconfronteerd worden met de internationale markt en globale machten die hun weg naar het land vinden. Hoe staan de Congolezen als volk tegenover die dynamiek?
“Het is vooral een bitterzoet verhaal. De moderne veranderingen worden wel verwelkomd, maar uiteindelijk worden de echte omwentelingen enkel bewerkstelligd door het liberale bestuur van de overheid en buitenlandse invloeden.”

De koloniale geschiedenis speelt nog sterk in Congo, maar hoe zit dat bij ons Belgen?
“Problematisch. Het is nog steeds taboe bij ons. Er zijn nog veel open wonden. Daarom is er nood aan meer dialoog over dat hoofdstuk uit de geschiedenis. Film en kunst kunnen daaraan bijdragen. Verandering is nog niet voor morgen, maar ik ben hoopvol.”

Wat vinden de Congolezen het belangrijkste: het verleden of de toekomst?
“Ze balanceren wat tussen beiden. De schaduw van het verleden is nog steeds sterk aanwezig. Schrijvers en filmmakers spelen een belangrijke rol om daar mee om te gaan en komaf mee te maken. Congo is een land op zoek naar een evenwicht tussen wat was en wat komt.”

Hoe gaat het momenteel met de personages uit de documentaire?
“Ze verkeren nog steeds in dezelfde situatie. De realiteit is nog steeds even hard. Henriette werd zelfs weggepromoveerd. Maar ze zijn blij met de film.”

De Antwerpse première van Elpehant’s Dream vindt op maandag 15 oktober plaats in De Roma te Borgerhout. Meer info vind je hier!

@TheJimeister