Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

23.03.2015

Berliner Cinema

door Ewoud Ceulemans

Naast hoofdacteurs Nina Hoss en Ronald Zehrfeld speelt Berlijn een van de belangrijkste rollen in het post-WOII-drama Phoenix. De Duitse hoofdstad is echter niet aan haar debuut toe. Een greep uit het lange lijstje films die zich er afspelen.

Berlin: Die Sinfonie der Großstadt van Walter Ruttmann (1927)

Twee jaar voordat Dziga Vertov met Man With a Movie Camera een legendarisch filmexperiment over het dagelijkse leven in een Sovjet-grootstad draaide, maakte de Duitse cineast Walter Ruttmann al een gelijkaardige stadssymfonie, waarin de Duitse metropool centraal stond. Een esthetische verkenning van het stadsleven, waarbij de invloed van de Russische montagecinema zichtbaar aanwezig is.

Berlin Alexanderplatz van Phil Jutzi (1931)

Alfred Döblins modernistische roman Berlin Alexanderplatz werd tweemaal verfilmd. De bekendste versie is ongetwijfeld de vijftien uur durende miniserie van Rainer Werner Fassbinder uit 1980, maar haast vijftig jaar eerder vertaalde Phil Jutzi het verhaal van de kleine crimineel Franz Biberkopf al naar het grote scherm. Berlijn wordt voorgesteld als een vijandige plaats, waarin het moeilijk overleven is voor de gewone man.

https://www.youtube.com/watch?v=m26zs8dWuzE

Germania Anno Zero van Roberto Rossellini (1948)

De gelauwerde Italiaanse filmmaker Roberto Rossellini dreef zijn neorealistische stijl tot het uiterste in het slot van zijn post-WOII-trilogie. De film vertelt het verhaal van de dertienjarige Edmund Kohler, die met zijn familie en vrienden tracht te overleven in het verwoeste Berlijn. De beelden van een stad in puin zijn bijna zeventig jaar later nog steeds even indrukwekkend als toen.

Cabaret van Bob Fosse (1972)

Deze eigenzinnige musical is gebaseerd op The Berlin Novels van A Single Man-auteur Christopher Isherwood. In die reeks verhalen beschrijft de auteur het intrigerende sociale leven in het Berlijn van de late jaren twintig en vroege jaren dertig, vlak voor het einde van de Weimarrepubliek. Ook in Cabaret wordt de stad bevolkt door bizarre figuren als Sally Bowles (Liza Minnelli) en Maximilian von Heune (Helmut Griem). Volgens sommigen een oord van verderf, volgens anderen een paradijs.

Der Himmel über Berlin van Wim Wenders (1987)

In Wim Wenders’ magnum opus lopen twee werelden door elkaar: het dagdagelijkse Berlijn en het rijk van enkele mysterieuze engelen die de stervelingen helpen. De engel Damiel (Bruno Ganz) is echter afgunstig en wil net als de mensen kunnen proeven, ruiken en voelen. Een heerlijk bevreemdende verkenning van een verpauperd Berlijn, vlak voor de val van de muur.

https://www.youtube.com/watch?v=hAzzR2Uklok

Lola Rennt van Tom Tykwer (1998)

Een jonge vrouw (Franka Potente) rent doorheen de straten van Berlijn om het leven van haar criminele vriendje te redden. De film bestaat uit drie mogelijke scenario’s: het drukke stadsleven verandert immers steeds, waardoor ook de uitkomst van de verhaal verandert. Tom Tykwer neemt de chaos van de metropool als een vertrekpunt voor een intrigerende thriller die doet denken aan Memento en The Matrix.

https://www.youtube.com/watch?v=3ea0mG4ahRk

The Bourne Supremacy van Paul Greengrass (2004)

Aangezien Berlijn het kloppende hart was van de verdeeldheid die Koude Oorlog met zich meebracht, hoeft het niet te verbazen dat heel wat spionagethrillers de Duitse hoofdstad als setting hebben. Ook superagent Jason Bourne komt terecht in Berlijn in het tweede deel van zijn populaire trilogie.

Oh Boy van Jan Ole Gerster (2012)

Als Jean-Luc Godards A Bout de Souffle (1960) een ode is aan Parijs, dan is Oh Boy een lofzang op Berlijn. Voor de vorm van zijn debuutfilm haalde de Duitse cineast Jan Ole Gerster inspiratie bij de Franse Nouvelle Vague, voor de inhoud keek hij naar zijn eigen leven als doelloze twentysomething. Oh Boy vertelt één dag uit het bestaan van Niko, een twintiger die verlopen loopt in z’n eigen leven en in de straten van de Duitse metropool.

https://www.youtube.com/watch?v=h5owc_W0SAg

@Ewoud51