28.09.2020
Belgische componist Frédéric Devreese overleden
De Belgische componist Frédéric Devreese is op eenennegentigjarige leeftijd overleden. Hij was een van de veelzijdigste Belgische componisten van de twintigste eeuw en geniet internationale waardering.
Hoewel hij volgens zijn collega Dirk Brossé ‘meesterlijk heeft geflirt met de meest diverse stijlen en genres’ is Devreese ongetwijfeld vooral bekend als filmcomponist.
Hij heeft niet alleen de muziek geschreven voor op één na alle films van André Delvaux, maar ook voor films van onder meer Marion Hänsel, Hugo Claus en Lieven Debrauwer.
Devreese werd geboren te Amsterdam in een erg muzikale familie. Zijn moeder speelde viool, net als zijn vader Godfried, die eveneens een bekende componist en dirigent was. Van hem kreeg de jonge Devreese ook zijn eerste lessen harmonie in het conservatorium van Mechelen.
Later studeerde hij aan het Brusselse conservatorium bij Marcel Poot (compositie) en René Defossez (orkestdirectie). In 1949 won hij de compositieprijs van het internationaal pianoconcours van Oostende met zijn eerste pianoconcerto.
Hierdoor werd hij nationaal opgemerkt, waardoor hij beurzen kreeg om te studeren in Rome (compositie bij Ildebrando Pizzetti en directie bij Previtali) en Wenen (orkestdirectie bij Hans Swarowski aan de Staatliche Musikakademie). Deze studies rondde Fréderic Devreese in 1956 af, waarna hij terug naar België kwam.
In 1958 werd hij televisierealisator voor de toenmalige BRT, waar hij later werkzaam werd als dirigent en producer. Devreese doceerde van 1965 tot 1974 aan het RITCS te Brussel.
Als dirigent van verschillende orkesten, waaronder het Belgisch Jeugdorkest, en als initiatiefnemer van speciale televisieproducties heeft hij zich steeds voor jonge musici ingezet.
Die wilde hij stimuleren en promoten door initiatieven als Tenuto (Belgische nationale muziekwedstrijd voor jong talent onder 25), Jong Tenuto (jong talent onder 17) en Procemus (centrum voor promotie en productie van jeugdig talent).
Devreese werd veelvuldig gelauwerd en won verschillende prijzen met zijn werk. Voor de tv-opera Willem van Saeftinghe ontving hij de Italiaprijs (1964).
Voor zijn filmmuziek voor Het Sacrament van Hugo Claus en L’oeuvre au Noir van André Delvaux kreeg hij de Joseph Plateauprijs (1988 en 1990).
Voor La Partie d’échecs van Yves Hanchart ontving hij de George Delerue Award (1994). In 2006 ontving Devreese de Klara carrièreprijs, in 2009 de Keizer Karelprijs van de Provincie Oost-Vlaanderen.
In 1983 was zijn Vierde Pianoconcerto het verplichte werk van de Koningin Elisabethwedstrijd. Zijn Ostinati was het verplichte werk in de internationale Adolphe Sax Competitie te Dinant (1998).
Het oeuvre van Fréderic Devreese is zeer gevarieerd. Zo schreef hij naast vier pianoconcerti, een vioolconcerto, een symfonie en kamermuziek ook twee opera’s, balletsuites, liederen en filmmuziek.
Zijn muziek kan het beste omschreven worden als magisch realistisch. Modern en klassiek gaan hand in hand in zijn muziek zonder dat hij in te schrijven is in een specifieke scholing.
In zijn kleur- en fantasierijke muziek weerklinken invloeden van Arnold Schönbergs Klangfarben, Béla Bartóks percussieve klankidioom, Claude Debussy’s suggestieve nuances of Maurice Ravels bezwerende harmonieën.
Daarnaast zorgen de ‘blue note’ of de superpositie van majeur- en mineur-akkoorden van George Gershwin of van de tango, voor een sensuele en melancholische toets.
Zijn voorliefde voor de tegenstelling tussen binaire en ternaire ritmes en orkestrale dynamische opbouwen naar muzikale climaxen doen soms denken aan de romantische negentiende-eeuwse muziek, maar nooit is zijn muziek nostalgisch.
Devreese vertaalt het evocatieve en verhalende karakter van zijn filmmuziek ook naar zijn andere werken. Dit resulteert in een melodieuze, expressieve lyriek die steunt op het constant variërende ritme, de dragende kracht van zijn muziek.
Op 5 juni 2019 vond voor zijn negentigste verjaardag een uitvoering plaats in Flagey van Passage, Benvenuta Suite N°1, Piano Concerto N°4 en L’Oeuvre au Noir suite N°2 door Brussels Philharmonic.
Frederik Devreese was de echtgenoot van Annie Declerck, legendarisch producer van de kunstprogramma’s op de BRT. Devreese werd 91 jaar en stierf na een kort ziektebed.