Bijna dertig jaar na de bioscooprelease van Basic Instinct blijft deze neonoir een mijlpaal. Hoe vaak werd het verhaal en het concept van Paul Verhoevens succesvolste film niet letterlijk gekopieerd? De in 4K gerestaureerde versie bevestigt nog maar eens hoe geïnspireerd componist Jerry Goldsmith en cameraman Jan de Bont wel waren en hoe geniaal Verhoeven was om nieuwkomer Sharon Stone tot een ware seksbom te kneden.

Zoals veel film noirs begint Basic Instinct met een roekeloze politieman met een duister verleden (Michael Douglas in topvorm). Hij onderzoekt in de buurt van San Francisco een moord. De hoofdverdachte is de schrijfster Catherine Tramell (Sharon Stone), de vroegere vriendin van het slachtoffer. De losgeslagen flik laat zich helemaal inpakken door Tramell, ook al eet zij van twee walletjes en wijst alles erop dat ze niet alleen figuurlijk een moordgriet is.

Destijds was Hollywood en de rest van de wereld zwaar onder de indruk van Basic Instinct. Een Amerikaanse politiethriller met zoveel in your face seksualiteit had men nog nooit gezien. De film vormde het hoogtepunt van een reeks erotisch geladen neonoirs waarin dubieuze protagonisten in een web verstrikt raken – zie onder meer Body Heat (1981), Jagged Edge (1985), Sea of Love (1987), Someone to Watch over Me (1987), After Dark, My Sweet (1990), Blue Steel (1990) en The Hot Spot (1990).

Verhoeven had in tegenstelling tot het gros van zijn collega’s echter een film gemaakt die werkelijk overheerlijk was om naar te kijken. De lichamen van Michael Douglas en Sharon Stone blonken als vergulden standbeelden in een kleurenpallet van azuurblauw en goud. Hollywood was ook niet gewend aan naakt dat van redelijk dichtbij werd gefilmd. Met het overbekende tussen-Sharon-Stones-benen-shot mocht Verhoeven zich zelfs een onvervalste beeldenstormer noemen. Zo ver zal het nooit meer komen, zeker niet in het post-MeToo-tijdperk. Zo werd de femme fatale in de recente neonoir Reminiscence niet alleen ontdaan van haar boosaardigheid, maar ook van haar seksualiteit.

Verhoeven, de eeuwige entertainer, spekte Basic Instinct bovendien met twee stevige auto-achtervolgingen en twee spannende moordscènes. Verveling is dus nooit aan de orde. Alleen het eens zo bejubelde – en vetbetaalde – script van Joe Eszterhas doet nu wat formulair aan. Oorzaak: het copycatgedrag van al die andere scenaristen die hem naar de kroon probeerden te steken.

Ons advies? (Her)bekijk Basic Instinct zeker op het grote scherm. Dit blijft immers nineties-genrecinema op zijn best!

>>Klap 

Erotische neonoir van Paul Verhoeven over een brutale flik (Michael Douglas) die ten prooi valt aan een femme fatale. Blijft voorgoed overeind door Jan De Bonts camerawerk, Jerry Goldsmiths score en Sharon Stones sexy uitstraling. De Body Heat van de jaren negentig.

Regie Paul Verhoeven
Cast Michael Douglas, Sharon Stone, George Dzundza
Speelduur 2u08
Vanaf 29 september in de bioscoop