In Whiplash brengt regisseur Damien Chazelle jazz weer helemaal tot leven op het witte doek. Maar het muziekgenre en de zevende kunst zijn al sinds de geboorte van de geluidsfilm met elkaar verbonden. Vandaar: een overzicht van de meest swingende jazzsoundtracks uit de filmgeschiedenis!

The Jazz Singer (1927) door Louis Silvers

Toeval of niet, jazz speelde een belangrijke rol in de eerste Hollywoodfilm met gesynchroniseerde dialogen. The Jazz Singer maakte via zwierige deuntjes en het speelse stemgeluid van Al Jolson definitief komaf met de stille film.

 

Touch of Evil (1948) door Henry Mancini

Aanvankelijk werd jazz vooral beschouwd als dansmuziek. Pas vanaf de jaren veertig werden er ernstiger dingen mee gedaan, ook in de filmwereld. Zo gebruikte Henry Mancini het genre om de broeierige, Zuid-Amerikaanse sfeer op te roepen in Orson Welles’ meesterwerk Touch of Evil.

 

A Streetcar Named Desire (1951) door Alex North

New Orleans ademt muziek uit! Het was dan ook geen moeilijke beslissing voor Alex North om van de traditionele muziekpaden af te treden en Tennessee Williams’ rauwe wereld van passie, verlangen en psychologische complexiteit te voorzien van een zwoele soundtrack.

 

The Man With the Golden Arm (1955) door Elmer Bernstein

Jazz was enorm populair vanaf de tweede helft van de jaren vijftig en werd veelvuldig gebruikt door Hollywood. Elmer Bernstein was toen één van de uitschieters met muziekstukken die je haast letterlijk van je sokken bliezen. Die kracht! Die agressie! Die brutaliteit! De soundtrack van The Man With the Golden Arm gaf het verhaal van een man met een heroïneverslaving een extra dimensie.

https://www.youtube.com/watch?v=sS76whmt5Yc

 

Sweet Smell of Success (1957) door Elmer Bernstein

Ook hier pompte Bernstein nog meer leven in het bruisende New Yorkse nachtleven door een symfonie van swingende en dreigende blazers. Probeer maar eens niet te verlangen om rond te hangen in een rokerige kroeg terwijl J. J. Hunsecker zijn volgende column neerschrijft in een schaduwrijk hoekje. Beestige muziek!

 

Ascenseur pour l’échafaud (1959) door Miles Davis

Is dit de beste jazzsoundtrack uit de filmgeschiedenis? Het zou wel eens kunnen! Naar verluidt improviseerde jazzkoning Davis de muziek tijdens een nachtelijke opnamesessie terwijl hij champagne dronk met regisseur Louis Malle en hoofdactrice Jeanne Moreau. That’s the spirit!

https://www.youtube.com/watch?v=XQ4l4oRkh_8

 

Anatomy of a Murder (1959) door Duke Ellington

Hoe zorg je ervoor dat je op het puntje van je stoel zit tijdens een langdradig rechtbankdrama? Met een geweldig scenario en Duke Ellington die de muziek verzorgt, natuurlijk! De soundtrack wordt terecht gezien als een hoogtepunt in het gebruik van jazz in film, en bewees dat muziek niet enkel in dienst moet staan van personages en hun emoties.

 

À bout de souffle (1960) door Martial Solal

Jean-Luc Godard speelde in de jaren zestig graag met de conventies van de Amerikaanse cinema. In het Nouvelle Vague-monument À bout de souffle stak hij de draak met het misdaadgenre. De muziek van Solal had dan ook voornamelijk een ironische functie. Toch voelt de score 55 jaar na datum nog steeds zéér hip aan.

https://www.youtube.com/watch?v=wXJ8-RT4kOU

 

Les liaisons dangereuses (1960) door Thelonious Monk, Art Blakey en Barney Wilen

Frans regisseur Roger Vadim hekelde in de sixties graag de heersende zeden. In deze film duiken heel wat personages met elkaar in de koffer. Daar hoort natuurlijk een sexy en kwiek muziekje bij!

 

Alfie (1965) door Sonny Rollins

De jaren zestig waren ook een periode waarin jazz een plaatsje veroverde in swinging London. In 1966 kreeg Sonny Rollins de opdracht om de avonturen van een onverbeterlijke rokkenjager te vertalen naar enkele catchy melodieën. Missie: geslaagd!

https://www.youtube.com/watch?v=5_moRogiog0

 

The Conversation (1974) door David Shire

In de seventies werd het muziekgenre in de Amerikaanse filmindustrie vooral gebruikt om een melancholische, bedrukte sfeer te scheppen. Pianovirtuoos David Shire was dan ook de juiste man op de juiste plaats om dit paranoia-meesterwerk van Francis Ford Coppola te ondersteunen.

 

Taxi Driver (1976) door Bernard Herrmann

Net als Bernstein in Sweet Smell of Success injecteerde Hitchcock-kompaan Herrmann in Taxi Driver de straten van The Big Apple met een treffende muzikale identiteit. Elke noot illustreert perfect de afstandelijkheid en weerzin waarmee Travis Bickle en diens taxi over het asfalt glijden. Het werd uiteindelijk het laatste wapenfeit van Herrmann.

 

Round Midnight (1986) door Herbie Hancock en Dexter Gordon

Dit verhaal van de vriendschap tussen een saxofonist en een grafisch ontwerper in het Parijs uit de jaren vijftig is één en al jazz. De muziek van Hancock won de Oscar voor Best Original Score, tegen de zin van velen – waaronder Ennio Morricone – die vonden dat de soundtrack niet origineel genoeg was.

 

@TheJimeister