Vertigo

Een duizelingwekkende dosis cinema

Vertigo

02.06.2015

Blade Runner

door Steven Tuffin

Daar zit je dan. Je hebt net een volle zaal met horten en stoten proberen duidelijk maken waarom je Blade Runner zo’n unieke film vindt. Nu de lichten gedimd zijn en het neonblauwe Vertigo-filmpje en het gifgroene Ladd Company-logo passeren, besef je dat het allemaal wel eens flink zou kunnen tegenvallen. “Wat als ze het te traag vinden?” “Wat als de special effects gedateerd ogen?” “Wat als er iemand roept ‘Ik wil de originele versie zien!’?”

Geen reden tot paniek, want The Final Cut is nog maar enkele minuten bezig of je zit weeral helemaal in de wereld die regisseur Ridley Scott en de zijnen meticuleus op het scherm hebben getoverd. Blade Runner bekijken betekent inderdaad jezelf keer op keer verliezen in de pracht en praal – of moet dat ‘roest en regen’ zijn?.

Als een oude vriend omhels je het relaas van averechtse androïdekiller Deckard en hoewel je het verhaal ondertussen vanbuiten kent, sta je versteld van de dingen die je ontgaan zijn. Na jaren van ergerlijke Harrison Ford-vertolkingen doet het deugd om te zien dat de man ooit echt moeite deed. (Misschien dat het tussen hem en Scott tijdens de shoot niet boterde omdat de Britse cineast een degelijkere prestatie wou dan zijn tongue in cheeck-gedoe in Star Wars en Raiders of the Lost Ark?)

Ford ademt een gebrokenheid uit die doet denken aan de antihelden uit de betere films noirs. Je weet wel: een ruwe bolster die ondanks dat laagje cynisme stukken menselijker in het leven staat dan Jan Modaal. Deckards transformatie van replicant-jager naar replicant-lover laat zich dan ook lezen als het omarmen van een nieuw soort bewustzijn. Gaandeweg beseft hij dat de rebellerende robots gepassioneerder in het leven staan dan hun makers. Niet moeilijk dus dat androïde-leider Roy Batty (een ravissante Rutger Hauer) de mooiste dialoog krijgt.

Blade Runner opnieuw bekijken – OP HET GROTE SCHERM – betekent ook bevestigd zien wat velen nooit begrepen hebben. Dit is geen pure popcornprent, noch hapklare spektakelcinema. (Niet moeilijk dat de film implodeerde toen hij in 1982 voor het eerst in de zalen losgelaten werd.) Hoewel Scott en co. tot in het waanzinnige geïnvesteerd hebben om een gelaagd universum op te bouwen, focust de camera daar zelden op. Je moet als kijker moeite doen om alle details te ontwaren. Dat er zoveel op de achtergrond gebeurt, is meteen de ultieme reden waarom deze parel nog steeds schittert.

Hij spreekt namelijk écht tot de verbeelding.

>>KLAP

Het grote voorbeeld van scifi-dystopieën à la The Matrix en hypergestileerde filmtrips zoals Drive. Het ultieme bewijs dat stijl en inhoud een perfecte symbiose kunnen vormen en perfect voer om alle holle cgi-spektakels mee te vergeten. ‘Like tears in rain.’

Regie Ridley Scott
Cast Harrison Ford, Rutger Hauer, Sean Young
Speelduur 1u57
Vanaf 3 juni in de bioscoop

@Waanzinema