Stakingen en sociale onrust maken niet enkel deel uit van het echte leven, maar vormen vaak ook het onderwerp van films. Vertigo haalde het Grote Filmgeschiedenisboek nog maar eens vanonder het stof en ging op zoek naar de meest opvallende stakingsfilms.

Strike (1925) van Sergei Eisenstein

De eerste grote stakingsfilm komt uit Rusland en is een propagandaprent in hart en nieren. De legendarische formalist Sergei Eisenstein debuteerde met dit pamflet over een fabrieksstaking uit 1903. De film baadt in een collectivistische ideologie en vergelijkt de onderdrukte arbeider met vee dat naar de slachtbank wordt gevoerd.

 

On the Waterfront (1954) van Elia Kazan

In dit meesterwerk van Kazan wordt er niet echt gestaakt, maar de sociale thematiek van de film kan je niet missen. Een briljante Marlon Brando neemt het in zijn eentje op tegen een corrupte vakbond. Of hoe de kleine man vecht voor gerechtigheid en een leefbare werkomgeving waar je niet hoeft te vrezen voor je leven.

 

The Angry Silence (1960) van Guy Green

De eerder dit jaar overleden Richard Attenborough speelt in dit Brits drama  een jonge fabrieksarbeider die het opneemt tegen zijn collega’s en vakbondsmaatjes wanneer deze een ongeplande staking organiseren. Dat wordt hem niet in dank afgenomen. Een film die toont dat ingaan tegen de massa geen misdaad is.

 

Tout va bien (1972) van Jean-Luc Godard en Jean-Pierre Gorin

Centraal in deze eigenzinnige film van Frans beeldenstormer Godard staan een staking in een worstenfabriek en een uitgesproken politieke boodschap over de klassenstrijd in Frankrijk en de sociale gevolgen van het kapitalisme. Vormelijk wordt de film gekenmerkt door long takes, het breken van de vierde muur, discontinuïteit en afstandelijke acteerprestaties. Oui, c’est Godard!

 

Germinal (1993) van Claude Bérri

In deze Emile Zola-verfilming pikken mijnwerkers het niet meer dat ze worden uitgebuit door hun grote baas. Ze slaan terug door het werk neer te leggen, maar de autoriteiten staan klaar om de staking de kop in te drukken. Gérard Depardieu vertolkt de hoofdrol. De film won uiteindelijk twee Césars.

https://www.youtube.com/watch?v=ffg9cYc-6U0

 

Made in Dagenham (2010) van Nigel Cole

Made in Dagenham is een gebaseerd op een Britse staking in 1968, waarbij vrouwelijke werkers van een autofabriek genoeg hadden van de seksuele discriminatie die er plaatsvond. Sally Hawkins neemt in de film de leiding over de ontevreden groep en gaat de strijd aan met de patriarchale fabrieksstructuur. Girl power!

https://www.youtube.com/watch?v=DZ509hHkHO8

 

Groenten uit Balen (2011) van Frank Van Mechelen

Een Vlaamse langspeler die het verhaal vertelt van een staking in een Balense zinkfabriek in 1971. De actie duurde negen weken en wordt in de film belicht vanuit het standpunt van een arbeidersgezin. Van Mechelen baseerde zich op het gelijknamige toneelstuk van Walter van den Broeck. De hoofdrollen zijn voor Stany Crets en Evelien Bosmans.

 

Pride (2014) van Matthew Warchus

In de jaren tachtig heerste er heel wat ontevredenheid bij Britse mijnwerkers over het beleid van Margaret Tatcher. Dat resulteerde in lange en vaak broeierige stakingsacties. Pride toont hoe een groepje homo’s – ook vaak gediscrimineerd door The Iron Lady – van Londen naar Wales trekt om een mijnstadje een hart onder de riem te steken. Ontroerend, grappig én inspirerend.

 

@TheJimeister