De Amerikaanse cineast Mike Nichols is op 83-jarige leeftijd overleden. De gelauwerde regisseur was verantwoordelijk voor films als Who’s Afraid of Virginia Woolf? (1966), The Graduate (1967), Silkwood (1983), Working Girl (1988), The Birdcage (1996) en Charlie Wilson’s War (2007). Hij maakte ook faam als theaterregisseur, schrijver, komiek en producent. Hij is een van de weinige Amerikaanse entertainers die zowel een Oscar, Emmy, Tony en Grammy wonnen.

Nichols werd geboren op 6 november 1931 in Berlijn als Mikhail Igor Peschkowsky. Als zoon van Joodse ouders moest hij als zevenjarige Duitsland ontvluchten, waarna het gezin in New York belandde. Hij kreeg de kans om te studeren in de Verenigde staten, maar ontwikkelde een interesse in theater. Hij regisseerde zijn eerste stuk op de Universiteit van Chicago, ontmoette er zijn toekomstige comedy-kompaan Elaine May en ging uiteindelijk les volgen aan de beroemde Actor’s Studio van Lee Strasberg.

In ’58 vormde hij samen met Elaine May het komische duo Nichols and May. Ze groeiden uit tot een succes en zouden nog decennialang samenwerken.

Who’s Afraid of Virginia Woolf? (1967)

Tijdens de jaren zestig ontpopte Nichols zich tot een ware sterregisseur in de theaterwereld. Hij behaalde het ene succes na het andere en werd uiteindelijk door Warner Bros. gevraagd om een filmversie te draaien van Edward Albee’s Who’s Afraid of Virginia Woolf? Het filmdebuut van Nichols resulteerde in een meedogenloze en messcherpe studie van het huwelijk, met Richard Burton en Elizabeth Taylor in glansrollen. De kwaliteiten van de filmmaker als acteursregisseur werden onmiddellijk duidelijk en het vertalen van theater naar het witte doek bleek een kolfje naar zijn hand. De schaduwrijke en dreigende zwart-witfotografie maakte dit meesterwerk compleet. Nichols begon zijn filmcarrière met een knaller.

 

The Graduate (1968)

Wat doe je als je Mike Nichols heet en je hebt net een briljante debuutprent gedraaid? Een nieuw meesterwerk regisseren, natuurlijk! Aan de vooravond van de jaren zeventig, de opkomst van The New Hollywood-beweging en ten tijde van de veelvuldige tegenculturen toverde Nichols een pareltje uit zijn camera over de verveling van de babyboom-generatie, seksuele frustratie bij de Amerikaanse middeklasse en naïeve verliefdheid. De satirische komedie lanceerde de ster van Dustin Hoffman, maakte de muziek van Simon and Garfunkel onsterfelijk en kreeg zeven Oscarnominaties. Het laatste shot uit de film vergeet je nooit, net als die verduivelde Mrs. Robinson.

 

Catch-22 (1970)

Met zijn derde film waagde Nichols zich aan een verfilming van Joseph Hellers literaire klassieker Catch-22. Helaas kwam de film in hetzelfde jaar als de oorlogssatire M*A*S*H* uit en verdween de prent in de schaduw van Robert Altmans klassieker. Toch heeft de film vele kwaliteiten. De indrukwekkende cast en de bijzondere structuur vallen onmiddellijk op. Een film die een kijkbeurt verdient.

https://www.youtube.com/watch?v=G41SJUIawVo

 

Silkwood (1983)

Tijdens de jaren zeventig blikte de cineast drie films in: Carnal Knowledge, The Day of the Dolphin en The Fortune. Interessante en soms gewaagde ondernemingen die het publiek en de critici niet altijd konden overtuigen. Hij worstelde om het succes dat hij op de planken behaalde te evenaren op het witte doek. In ’83 maakte hij een comeback met Silkwood. Meryl Streep tekende voor de hoofdrol in het waargebeurde verhaal over een arbeidster die de strijd aangaat met de plutoniumfabriek waar ze werkt om betere veiligheidsmaatregelen af te dwingen. De film is zowel een portret van bewonderenswaardig individualisme, een aanklacht van onacceptabele werkomstandigheden als een meeslepende biopic. Silkwood kreeg vijf Oscarnominaties.

 

Working Girl (1988)

Net als Silkwood kent deze komedie een gezonde dosis girl power. Melanie Griffith vertolkt de secretaresse Tess die een zakelijk idee deelt met haar baas (Sigourney Weaver). Haar idee wordt gestolen, maar Tess besluit om niet op haar lauweren te rusten. Een heerlijk genietbare komedie met topprestaties van Griffith, Weaver, Harrison Ford en Joan Cusack. Nog maar eens een bewijs van Nichols’ talent om acteurs alles uit de kast te doen halen. Working Girl was een van zijn grootste box office-successen.

 

The Birdcage (1996)

Het niveau van zijn eerste twee films haalde de cineast nooit meer. Tijdens de jaren negentig koos hij uiteenlopende projecten, waaronder de weerwolffilm Wolf. In 1996 maakte hij The Birdcage,  een remake van de Frans-komische klassieker La Cage aux Folles. Robin Williams, die dit jaar ook het tijdelijke voor het eeuwige inruilde, amuseert zich te pletter als een homoseksuele nachtclubuitbater. Het hek is van de dam als zijn zoon vertelt dat de conservatieve ouders van zijn geliefde Williams willen ontmoeten. Het scenario werd geschreven door Elaine May. Lachen, gieren en brullen!

https://www.youtube.com/watch?v=MxfXR1zSj1k

 

Charlie Wilson’s War (2007)

Voor zijn laatste bioscoopfilm koos Mike Nichols voor een politieke komedie gebaseerd op het leven van het Texaanse congreslid Charlie Wilson. De film focust op hoe Wilson Afghaanse rebellen steunde in hun strijd tegen de Sovjets. Die steun had verregaande gevolgen. De hoofdrollen zijn voor Tom Hanks, Julia Roberts en een hilarische Philip Seymour Hoffman.

 

 @TheJimeister