Het verscheurende en filmisch inventieve Vortex van regisseur Gaspar Noé is door de Internationale Jury bekroond met de Grand Prix voor Beste Film op het 48e Film Fest Gent. Een Special Mention was weggelegd voor Memoria, de eerste film van Apichatpong Weerasethakul buiten Thailand.

Clara Sola, geregisseerd door Nathalie Álvarez Mesén en met muziek van Gentenaar Ruben De Gheselle, won de Georges Delerue Prijs voor Beste Muziek.

Grand Prix voor Beste Film

Op vrijdag 22 oktober is het doek gevallen over de Officiële Competitie van Film Fest Gent, die bestond uit een zeer eclectische line-up van vijftien films met onder meer enkele langspeeldebuten, één documentaire, de Lady Di-film Spencer en – met Un monde en Inexorable – ook twee Belgische films.

De Internationale Jury bestond dit jaar uit Hlynur Pálmason, Lucas Belvaux, Florencia Di Concilio en Jury President Doreen Boonekamp. De Iraanse filmmaker Panah Panahi moest wegens niet tijdig in orde geraakte reisdocumenten helaas verstek geven als vijfde jurylid. Panahi was wel nog op tijd in Gent om zijn debuut Hit the Road vandaag voor te stellen.

De vierkoppige jury van de Officiële Competitie reikte tijdens de slotceremonie, voorafgaand aan de vertoning van de slotfilm The French Dispatch, de Grand Prix voor Beste Film uit aan Vortex van de Argentijnse meesterprovocateur Gaspar Noé.

In 2018 was Noé al eens te gast op Film Fest Gent, met het bedwelmende Climax, toen buiten competitie. De filmmaker was ook nu in Gent aanwezig om zijn nieuwste worp voor te stellen en kon zo de prijs persoonlijk in ontvangst nemen.

De Grand Prix komt met een distributiepremie van €20.000 ter ondersteuning van de Belgische release door Paradiso Films (voorzien op 16 februari 2022) en een mediacampagne ter waarde van €27.500, waarvan €10.000 in De Morgen.

De internationale jury was ‘onder de indruk door de mise-en-scène, originaliteit, regie, montage en het script, maar ook door de geluidsmix en het sounddesign en de uitzonderlijke performances van de acteurs. De dualiteit van de interactie tussen de split screens creëert niks minder dan een waarachtig kunstwerk’.

Met zijn nieuwste chef d’oeuvre laat de cineast verrassend seks, geweld en psychedelische drugs links liggen. Vortex vertelt namelijk het coming-of-old-ageverhaal van een naamloos ouder koppel, vertolkt door de Italiaanse giallo-grootmeester Dario Argento en het Franse icoon Françoise Lebrun.

Noé mag dan afwijken van zijn gebruikelijke buitensporigheden, door de ingrijpende keuze om bijna de hele film in split screen te tonen, manoeuvreert de rebel zijn dementiefilm toch weer naar bekend terrein.

“Het gebruik van split screen is zinvol in deze film, omdat hij verhaalt over twee mensen – onder wie een demente – die onder hetzelfde dak leven. De twee hebben een andere realiteit,” zei de regisseur tegen het publiek. Tegelijkertijd toont hij hiermee dus het verscheurende en isolerende effect van dementie op een bijzonder inventieve en filmische manier.

De film wordt door critici vergeleken met Chantal Akermans Jeanne Dielman en Michael Hanekes Amour. Bovendien is er een grote Belgische inbreng: director of photography Benoît Debie zoekt samen met Noé de grenzen op van de mogelijkheden van de zevende kunst.

De Argentijnse beeldenstormer draagt de film op ‘aan al degenen wiens hersenen het sneller zullen laten afweten dan hun hart’. Hij werkte met een scenario van een tiental pagina’s en wist van meet af aan dat hij – buiten de split screen-compositie – zijn film dicht bij een documentaire wilde houden.

Special Mention

Een sterke competitie deed de Internationale Jury ook een Special Mention uitdelen. Die ging naar Memoria van de Thaise filmauteur Apichatpong Weerasethakul ‘voor een mysterieuze en stimulerende ervaring’, aldus de jury.

Met Tilda Swinton in een hoofdrol is Memoria een fluisterend beeldgedicht over een plantkundige die in Bogota haar zieke zus bezoekt en geplaagd wordt door een vreemd geluid. Weerasethakul maakte voor het eerst een film buiten Thailand, maar zijn kenmerkende, distinctieve en betoverende stijl blijft behouden.

Georges Delerue Prijs voor Beste Muziek

Bij een competitie die nog steeds als hoofdthema ‘de impact van muziek op film’ draagt, hoort uiteraard de Georges Delerue Prijs voor Beste Muziek. De jury, waarin componiste Florencia Di Concilio zetelde, gaf de Georges Delerue Prijs aan de magisch-realistische coming-of-agefilm Clara Sola van de Costa Ricaans-Zweedse Nathalie Álvarez Mesén. Gentenaar Ruben De Gheselle verzorgde de poëtische score, die het resultaat is van een intens werk- en dialoogproces tussen hem en Mesén.

“Een van de eerste dingen die ik Ruben zei, was dat er geen referenties zouden zijn,” zei Nathalie Álvarez Mesén. De vier juryleden vonden het ‘geruststellend te herontdekken dat muziek niet alleen goed gecomponeerd en geperformd kan zijn, maar ook noodzakelijk en zelfs essentieel’.

Aan de prijs is naast een distributiepremie van €10.000 ook een mediacampagne van €12.000 verbonden, waarvan €5.000 in De Morgen.

Kortfilmprijzen

Op zondag 17 oktober raakten al de winnaars van de kortfilmcompetities bekend. Het Chinese Double Helix van Qiu Sheng werd bekroond met de Award for Best International Short.

In de Competition for Belgian Student Shorts mocht Z Bratem van Mattias Bavré de Award for Best Belgian Student Short in ontvangst nemen, een geldprijs ter waarde van €5.000, ondersteund door Amplo. Het publiek koos L’enfant salamandre van Théo Degen als winnaar van de THE PACK Audience Award for Best Belgian Student Short.

Explore Award

Op 21 oktober mocht Pleasure, het gedurfde langspeeldebuut van de Zweedse Ninja Thyberg, de Explore Award ontvangen van de Explore Zone Jury. Het taboedoorbrekende pornodrama werpt een klinische en genuanceerde blik op de exploiterende pornoindustrie.

Zowel regisseur Ninja Thyberg als hoofdrolspeelster Sofia Kappel – die nog nooit eerder geacteerd had – waren op Film Fest Gent aanwezig om hun film voor te stellen en kregen de prijs overhandigd na een van hun Q&A’s, waarna het duo met de film doorreisde naar Amsterdam.

Dankzij de Explore Award krijgt Pleasure in de aanloop naar de Belgische release op 3 november een mediacampagne ter waarde van €27.000 in De Morgen, Knack Focus en op StuBru. De jongerenjury gaf ook nog een Special Mention aan het heftige Animals van Nabil Ben Yadir.

Op maandag 25 oktober maakt Film Fest Gent de winnaar van de North Sea Port Publieksprijs wereldkundig.

Paradiso brengt Vortex op 16 februari 2022 in de zalen. September Film brengt Memoria in 2022 in de zalen. Clara Sola heeft vooralsnog geen Belgische distributeur. International Sales door Luxbox.