Een van de opvallendste films die reeds op de Berlinale passeerde is Utoya 22. juli. Die vertelt het waargebeurde verhaal van de aanslag op het Noorse eiland Utoya, waarbij Anders Breivik in 2011 69 jongeren doodschoot.

De Noorse regisseur Erik Poppe besefte dat het een gevoelig onderwerp voor een fictiefilm is. “Eerst overwogen we om een drietal echte getuigenissen te verfilmen. Maar dan zouden de familieleden van de slachtoffers zich de hele tijd afvragen of ze hun zonen of dochters in beeld zagen,” verklaart de regisseur. Hij koos er ook voor om geen muziek te gebruiken: “We wilden wel zo dicht mogelijk blijven bij wat er is gebeurd en geen dramatiek toevoegen.’

De film focust zich op één fictief slachtoffer, gespeeld door de 19-jarige debutante Andrea Berntzen. Die was pas 12 jaar toen de aanslag plaatsvond en besefte pas later wat er zich op het eiland had afgespeeld. Daarom twijfelde ze aanvankelijk over de rol: “Toen ik over Eriks film hoorde, vond ik het zoals veel van mijn vrienden nog te vroeg. Nadat ik te weten kwam dat de film niet focuste op de dader maar op de jongeren, draaide ik bij.”

Die focus was ook cruciaal voor Poppe. Volgens hem hebben media zich teveel geconcentreerd op Breivik en werden de slachtoffers vaak vergeten: “Terwijl de jaren voorbijgingen, leek de herinnering aan de aanslag te vervagen. Ondertussen zag ik hoe in heel Europa het neo-fascisme in opmars is. We moeten blijven vertellen wat er op dat eiland gebeurd is en hoe extreemrechts geweld eruitziet.”

Wat de film des te opmerkelijker maakt, is dat hij in één shot werd opgenomen. Dat maakte de opnames nog zwaarder. Poppe schakelde zelfs de hulp in van psychologen om de jonge cast te begeleiden: “We konden maar één opname per dag doen, van maandag tot vrijdag. Meer was gewoon te zwaar: na een opname was iedereen helemaal van de kaart. Dan moesten we samen op adem komen.”

Bron: De Standaard